mars
کاربر بیش فعال
گفت‌وگوي اختصاصی با مهندس «فرناز علی اصغری » طراح داخلی هتل درویشی
درمعماری داخلی، خانم‌ها سرآمد‌تر از آقایان هستند
وقتی سخن از معماری پیش مي‌آید، بیشتر ذهن‌ها معطوف به یک حرفه مردانه مي‌شود چرا که این حرفه که ترکیبی از هنر و صنعت است، با فیزیک و اجسام سنگین و بناهایی عظیم سر و کاردارد. با این همه یکی از حرفه‌ای‌ترین و موفق‌ترین گروه‌های معماری داخلی که طرح‌هایموفقی همچون هتل درویشی مشهد را در کارنامه خود دارد، تقریبا ترکیبی از تعدادی از معمارانزن است که در قالب شرکت «ستاوند پاژ» در مشهد فعالیت مي‌کند که طراحی داخلی تعداد زیادیاز هتل‌ها و مراکز تجاری و مسکونی را به نام خود ثبت کرده است. مهندس فرناز علی اصغری که معتقد است کارهایی در ستاوند پاژ انجام شده نه کار یکی دو نفر بلکه کار یک تیم مسنجم است، به نمایندگی از همکارانش به تهران و دفتر مجله نیک و نو آمده بود که حاصل این نشست، گفت‌و‌گوی مفصلی شد که چکیده آن را در ادامه مي‌خوانید:
- اجازه دهید ابتدا با تازه‌ترین کار شما، يعني هتلدرویشی شروع کنیم ایده طراحی داخلی این مجموعه چطور به ذهن شما رسید و نهایی شد؟
برای طراحی داخلی هتل درویشی، چند ایده داشتیم که در نهایت آنچه الان دیده مي‌شود، برایهتل درویشی انتخاب شد. چند فاکتور اصلی برای طراحی معماری داخلی و فضاهای عمومی آنتعیین‌کننده بود که در نهایت شکل غایی طرح این هتل شکل گرفت. مثلا یکی از ایده‌هایما متجلی کردن فصول چهارگانه سال و دوازه ماه سال در طبقات دوازده‌گانه آن با استفادهاز نمادهای هر فصل بود که شامل طراحی اتاق‌ها و رنگ‌بندی دکوراسیون و ... مي‌شد. چوناین هتل، بزرگ‌ترین هتلی است که دوازده طبقه آتریوم دارد و توانستیم تم رنگ‌های هرفصل را در آنها به کار بریم. برای تابستان، تم رنگ سبز و برای پاییز رنگ نارنجی و برایزمستان از تم سفید و دانه‌های برف و ... استفاده شد
-آیااین ایده قبلا در جایی به کار گرفته شده بود؟
دربرخی از هتل‌ها از جمله هتل «حیات» دوبی به این ایده توجه شده است. به این شکل که وقتیکسی وارد فضای هتل مي‌شود، باید مفهوم زندگی و حیات و چرخه فصول را در آن به عینه ببینید.بنابراین نقوشی مثل نقوش گیاهی در طراحی داخلی آن تعیین‌کننده است
-سایرفاکتورهایی که در طراحی هتل درویشی به کار رفت، شامل چه مواردی بود؟
یکی از کلیدی‌ترین مسائلي که مورد نظر کارفرما بود، این مسأله بود که مخاطب این هتل بیشترعرب‌هایی هستند که به عنوان توریست مذهبی به مشهد مي‌آیند. بنابراین بسته به ذائقهعرب‌ها باید این هتل مجلل مي‌شد. البته ضمن مجلل بودن باید مدرن هم مي‌بود. به ایندلیل است که مثلا رنگ‌های طلایی به میزان بالایی در طراحی داخلی و فضاهای عمومی آنبه کار گرفته شده است
-شمااز چه تاریخی وارد این پروژه شدید و چقدر کارتان طول کشید؟
مااز اواسط کار یعنی از سال 1380 به عنوان طراح ناظر شروع به همکاری با پروژه کردیم.طراحی پروژه هشت ماه زمان برد و بعد وارد فاز اجرا شدیم که کل روند طراحی و اجرای معماریداخلی این مجموعه تا فروردین سال 1390 که زمان افتتاح هتل بود، طول کشید. در طول اینمدت پنج ناظر وظیفه نظارت بر طبقات مختلف بنا را داشتند تا روند طراحی داخلی دقیقابر اساس آنچه در نقشه‌ها آمده بود، پیش برود
-چه فضاهای عمومی و امکاناتی در این هتل طراحی شد و بر مبنای چه الگوهای کاربردی به تعییناین فضاها رسیدید؟
ازجمله امکاناتی که در این هتل ایجاد شد، به مجموعه اسپاها که شامل هشت اسپا در کنارهم است، مي‌توانم اشاره کنم. بازاری هم بر اساس معماری قدیمی ایرانی درست کردیم کهمدل بسیار بزرگ‌تری از آن در «ابن بطوطه» دوبی کار شده است. ما آن را بومی و کوچک کردیمو در هتل درویشی به کار بردیم. کاروانسراها و قلعه‌ها را بر اساس معماری و فرهنگ ایرانیکار کردیم تا آن حس قدیمی را که لازمه چنین فضایی است ایجاد کند. یک «روف گاردن» درسقف لابی تعبیه شد كه در نوع خود بزرگ‌ترین روف گاردنی است كه تاكنون با گیاهان طبیعیایجاد شده است. تعدادی هم‌اتاق‌های ملل در این هتل در نظر گرفته شده كه به اتاق مللشهرت دارد و به مليت‌هايي چون هند، مصر، چین و ... اختصاص دارد. در کنار آن چند اتاقمدرن تعبیه شده که مي‌تواند نیازهای ارتباطی کسی را که به ارتباطات تجارتی و ... احتیاجدارد، برآورده مي‌کند
-ازنظر وضعیت عمومی سازه هم ظاهر این بنا دارای خصوصیاتی است؟
این سازه بتنی که نزدیک به 30 هزار متر زیربنا و چهارده طبقه را شامل مي‌شود، دارای یکدهنه بی‌ستون است که در نوع خود بی‌نظیر بوده و به این دلیل در میان بناهای شهر مشهدیکی از بناهای برتر انتخاب شد
-یکی دیگر از پروژه‌های شاخصی که شما در مشهد طراحی کرده‌اید، مدینه‌الرضاست که این هم حائزخصوصیات ویژه‌ای است. لطفا درباره این پروژه هم نکاتی را بیان کنید؟
این پروژه که در خیابان شیرازی مشهد آماده بهره‌برداری است، بر اساس معماری اسلامی طراحیشده است. چون کارفرمای این پروژه تأکید داشت بر اساس الگوهای معماری اسلامی و ایرانیشکل نهایی مجموعه به دست بیاید. اما دغدغه ما این بود که بنا به مسجد تبدیل نشود وبه عنوان یک هتل پنج ستاره، مجلل و لوکس بودن را هم به بیننده خود تداعی کند. به اینخاطر به دنبال یکی سری شاخص‌های موجود در معماری ایرانی و اسلامی رفتیم تا هم هویتمکانی آن حفظ شود و هم به عنوان يك هتل، خاص و مجلل باشد. به اين دليل، در طراحی نمااز قوس بهره برديم
ازنظر امکانات رفاهی و ویژه این هتل دارای چه مزایایی است؟
یکی از خصوصیت‌های منحصربه‌فرد این مجموعه که دارای 45 هزار متر بناست، رستوران گردان استکه در طبقه دوازدهم تعبیه شده و ضمن اینکه هر دو ساعت یک دور کامل مي‌زند، اشراف کاملیهم به حرم دارد. این هتل در ضمن آمفی‌تئاتری در دو طبقه دارد که تقریبا در هتل‌ها کم‌نظیراست. علاوه بر این اتاق‌های خاصی برای مدیران طراز اول در نظر گرفته شده است که بتوانبرای نگهبان‌ها و کارکنان و اعضای دفترشان فضاهای کافی در اختيار گذاشت و همچنین آسانسوراختصاصی برای ورود و خروج مديران عالي‌رتبه داشته باشد. دو استخر جداگانه که در شیفت‌هایموازی برای زنان و مردان قابل استفاده است، از دیگر امکانات این هتل است
- وقتی به دو مجموعه هتل درویشی و مدینه‌الرضا به عنوان آخرین کارهای «ستاوند پاژ» نگاه مي‌کنیم،هیچ نوع شباهتی در میان آنها نیست. آیا این سیاست مجموعه شماست که هیچ رد پا یا امضای مشخصی که پروژه‌ها را با هم مرتبط کند،وجود ندارد؟
معمولااینطور است که بعضی از معماران در کارهای خود علامت مشخصه‌ای مي‌گذارند که مثلا اگرده تا کار انجام مي‌دهند، وجه مشخصه‌ای بین آنها یافت شود. اما ما در شرکت ستاوندپاژ، بر اساس اهداف و روش‌هایی که تعیین کرده‌ایم، اعتقاد داریم که هر پروژه باید حرفخودش را بزند و نباید ایده‌های خلاقانه‌ای که در یک اثر به کار مي‌رود، در پروژه‌هایبعدی کپی شود. بنابراین پروژه‌ها باید کاملا متفاوت باشند و همین متفاوت بودن، امضایماست. مثلا در هتل درویشی دیدگاه کارفرما، عرب‌پسند بودن و در هتل مدینه‌الرضا، اسلامیبودن است و به خاطر پنج ستاره بودن آنها هر دو جنبه مجلل بودن را با خود داشتند. امااگر نگاه کنید، اصلا وجوه تشابهی بین این دو وجود ندارد
برای هر پروژه نزدیک یک دفترچه دویست صفحه‌ای مطالعات داریم و آنقدر طرح مي‌دهيم كه یکیاز طرح‌ها تصویب شود و وقتی که کافرما ایده‌ای ندارد، ما پیشنهاد مي‌دهیم
-چه زماني تصميم گرفتيد در قالب يك شركت منسجم كار معماري را ادامه دهيد و چه كساني باشما در ستاوند پاژ همكاري مي‌كنند؟
مادر قالب يك گروه در سال 1380 کار معماری را شروع کردیم ولي در سال 1383 اقدام به ثبترسمي شركت كرديم. در ابتداي كار، پروژه‌هاي كوچك‌تر اداري و تجاري مثل نمايندگي مرسدسبنز و استوديو خبر و دو سه تا هتل آپارتمان را انجام داديم و بعد نوبت به پروژه‌هايبزرگ‌تري مثل هتل درويشي و مدينه‌الرضا رسيد. در اين شركت تعدادي از معماران جوان كهبيشترشان هم خانم هستند با ما همكاري مي‌كنند و برادرم هم كه در واقع مسئوليت اجرايهتل‌ها را برعهده دارد، در كنار من كه مسئوليت اجراي مراكز تجاري را عهدهدار هستم،همكاري دارد. به اين ترتيب در شرکت ما كارها به وسيله اشخاص انجام نمي‌شود بلكه روحيهكار تيمي است كه حاكم است و پروژه‌ها را پيش مي‌برد
-شمادر شركت مسئوليت پروژه‌هاي تجاري را داريد، به نظر شما نقاط ضعف پروژه‌هاي تجاري كه در ايران اجرا مي‌شود، چيست؟
يكي از نكات اين است كه در ايران، مراکز خرید شبیه هم مي‌شوند. اين در حالي است كه مراكزخريد براي اينكه رقابتی کار کنند، باید قابلیت‌هایی داشته باشند که مردم را جذب کنند.البته نمونه‌هاي موفقي هم داشتيم از جمله الماس شرق كه خارج از شهر مشهد ساخته شد،امکاناتی مثل آب‌نما و سرويس‌هاي جنبي را در خود جاي داد كه مورد استقبال مردم قرارگرفت اما بعد وقتي همين آب‌نما در مركز تجاري وصال تعبيه شد، ديگر براي مردم جذابيتينداشت. من خودم مدت زيادي از سوي مهندس سهرابیان در الماس شرق مستقر بودم و براي اينكهتنوع فضا دچار تكرار نشود، هر فصل فضا را عوض مي‌کردیم تا تازگي خود را از دست ندهد.در مشهد همچنين مجتمع پروما با راه‌اندازي بزرگ‌ترین هایپرمارکت زمان خودش، توانستبخش عمده‌اي از مردم را جذب كند كه البته هنوز هم جوابگوست و رونق دارد. در طراحي اينمراكز بايد نوآوري‌هايي هم داشت. البته اگر محافظه‌كاري كارفرمايان اجازه دهد، به كاربردن رنگ‌هاي شاد و جذاب براي جذب مردم مؤثر است
بااين همه چرا در ايران سطح مراكز تجاري به اندازه مراكز معتبر خارجي نیست؟
مهم‌ترین دليلش كم بودن سرمایه‌گذار است. چون وقتي كه اين مراكز با جزییات و دقت و زيبايي طراحيو ساخته شوند، بسيار هزينه‌بر است وگرنه ما از نظر معماري دست كمي از كشورهاي ديگرنداريم. مسأله ديگر اين است كه در ايران مصالح به‌روز وارد نمي‌شود و وقتي طرحي زدهشد با نبود مصالح و نبود متخصصيني كه با مصالح مدرن كار كنند، گاهي اوقات نمي‌توانطرح‌ها را به طور كامل اجرا كرد. يعني نیروهای تخصصی که بتوانند برخی از اینها را اجراکنند، نداریم و اگر الگوها مطابق طرح براي ساخت به خارج برود، تا زمان برگشتن زيادطول مي‌كشد و كارفرمايان از خير اين موضوع مي‌گذرند. ما در اجراي جزیيات ضعف داريم.مثلا ورق کامپوزیت وارد ایران شده ولی مجری خوبی نداریم که ستون‌ها را به آن تمیزیکه در پروژه پتروناس مالزی دیده مي‌شود، بسازد. مسأله ديگر اين است كه در مراكز تجاريايران مشاعات زیاد نيست. چون توجیه اقتصادی ندارد و بيشتر فضاها را تجاري مي‌سازندتا زود سرمايه برگردد. در حالي كه در كشورهاي ديگر فضاهاي مشاعات و تفريحي بسيار زياداست و همين باعث جذب توريست‌هاي خارجي مي‌شود. ما در ايران مسافري نداريم كه بيايدو از اين فضاها استفاده كند. ضمن اينكه در تهران زمين هم گران‌تر است
-چطورشد كه تجربيات كوچك دانشجويي شما به تجربيات عظيمي مثل هتل درويشي منجر شد؟
مادر ابتدا کارهای خیلی کوچکي انجام مي‌دادیم. از همان زمان دانشجویی همزمان با درس،کار اجرایی هم مي‌کردیم كه بيشتر با مهندس سهرابیان بود. برادرم در پروژه‌ها بود ومن در دفتر بودم تا اينكه در سال 1380 تصميم گرفتيم دفتر مستقل خودمان را داشته باشيم.در اين زمان با گروه‌هایی آشنا شدیم که کارهای عمرانی مي‌کردند و ما معماری آنها رابه دست گرفتيم. تا سرانجام به معماري داخلي سوق پيدا كرديم و احساس كرديم اينجا مي‌توانبيشتر از هر جاي ديگري خلاقانه عمل كرد. اين است كه الان در دفتر ما كه 35 نفر كارمي‌كنند و بيشترشان خانم‌هاي جواني هستند كه خلاقيت، اصل اول كارشان است
-اگربخواهيم تعريف ساده‌اي از معماري داخلي ارائه كنيم، چه مي‌توان گفت؟
معماری داخلی تلفیقی از كل سازه با دیوارها و سقف و کف و ستون‌ها و دکوراسیون و طراحی و اجرايفضاهاي عمومي و كاربردي است كه بايد با همديگر در بهترين حالت همگرايي باشند. چه ازنظر بهترين كاربري‌ها و چه از نظر زيبايي‌هاي بصري. ما در معماري داخلي با فونداسيونكاري نداريم و وقتي كه بنا شکل مي‌گیرد، فضاهای داخلی را طراحی مي‌کنیم. با اين حالفیزیک ساختمان براي ما بسيار اهميت دارد. به اين دليل بايد ارتباط تنگاتنگي با پروژهدر طول ساخت داشته باشيم. معماری داخلی فقط طرح زیبایی نیست بلكه از فرمول‌ها و استانداردهاييپيروي مي‌كند كه در زمينه دكوراسيون، طراحي نور، شكل‌دهي به فضاهاي عمومي و ... بايداز آنها پيروي كرد مخصوصا اگر بنا هتل يا بناهاي مجلل باشد. به اين دليل دست ما بازاست كه براي مثال كمي ديوارها را جابه‌جا كنيم يا براي ايجاد قرينه ستون‌هاي كاذب ايجادكرده و تغييراتي از اين دست را براي رسيدن به بهترين فضاهاي مطلوب در سازه ايجاد کنیم
-ظاهرقضيه اين است كه معماري بايد شغلي مردانه باشد اما با تعاريفي كه شما ارائه كرديد،حالا اينطور به نظر مي‌آيد كه خانم‌ها در اين زمينه مي‌توانند حتي موفق‌تر باشند؛ چرا؟
به خاطر اینکه خانم‌ها حوصله بیشتری برای طراحی دارند و سلیقه‌شان بهتر است. رنگ‌ها رامي‌شناسند و همه چیز را با هم مي‌بینند اما آقایان کمتر. به اين دليل است كه در طراحيو ايده خانم‌ها موفق‌ترند و در بحث اجرا آقایان تکمیل‌كننده كار هستند
-استراتژي اصلي شما در كارتان چيست؟
مااعتقاد داريم كه نوآوري بايد اصل بنيادي در کار باشد و هر پروژه بهتر و متفاوت‌تر ازقبلي باشد. به اين دليل، حتی اگر کارفرما بخواهد ما پروژه‌اي را مانند پروژه دیگر كاركنيم، قبول نمي‌کنیم. همچنان كه بعد از افتتاح هتل درويشي، چنين مسأله‌اي پيش آمد
-اگرممكن است فهرستي از پروژه‌هايي را كه تا كنون توسط شما اجرا شده است، ذكر كنيد!
درطول يك دهه‌اي كه از فعاليت تيم ما مي‌گذرد، مهم‌ترین فعالیت‌های ما به شرح ذیل است
هتل5 ستاره درویشی، مشهد
هتل5 ستاره مدینه‌الرضا(ع)، مشهد
هتل5 ستاره پارس، مشهد
هتل5 ستاره الماس، مشهد
هتل5 ستاره پارتیا، گرگان، ناهارخوران
هتل5 ستاره امام رضا(ع)، مشهد
هتل4 ستاره الیزه، شیراز
هتل4 ستاره گلشن، مشهد
هتل4 ستاره عماد، مشهد
مجتمع تجاری اقامتی آرمان، مشهد
مجتمع تجاری تفریحی پارسه، طرقبه
مجتمع تجاری اداری سلمان، مشهد
مجتمع تجاری اقامتی ثامن‌الحجج(ع)، مشهد
مجتمع تجاری اداری اطلس ایرانیان، تهران
مجتمع تجاری تفریحی آسمان، مشهد
مجتمع تجاری اداری تابان، مشهد
مجتمع تجاری اقامتی سروش، مشهد
-درپایان بفرماييد، در پروسه گذر از ایده و رسیدن به فرم، ساختار طراحی شما در چندین مرحلهخلاصه مي‌شود؟
مرحله اول، فاز مطالعاتی طرح است كه شالوده اصلی کارمانرا ایده تشکیل مي‌دهد و جهت‌دهنده فعالیت‌های ماست و چکیده‌ای از مطالعات و بررسی‌هاو خواسته‌های کارفرما به حساب می‌آید. در فاز اول روند شکل‌گیری فرم و عینی کردن ذهنیتاز امکانات روز و نرم‌افزارهای نوین بهره مي‌گیریم. در فاز دوم و در راستای نزدیک شدنبه مرحله اجرای پروژه، نقشه‌هایی با جزییات دقیق تهیه مي‌شود و در نهایت در فاز اجرایینیرو‌های متخصص مراحل اجرایی شدن طرح را نظارت مي‌کنند
آخرین ویرایش توسط مدیر:
