راهنمای نگهداری و تعمیرات دوچرخه
راهنمای نگهداری و تعمیرات دوچرخه
راهنمای نگهداری و تعمیرات دوچرخه
1-انتخاب سایز دوچرخه مناسب:
توجه داشته باشید که اندازه یک دوچرخه مناسب برای دوچرخه سوار بستگی به نوع دوچرخه و قامت شخص دارد و مبنای انتخاب آن اختلاف بین دو ارتفاع می باشد.یکی ارتفاع فاق (بین پاها) استفاده کننده و دیگری ارتفاع فاصله بالای بست لوله زین تا زمین.این اختلاف ارتفاع X باید در دوچرخه های شهری و مسابقه و جاده حداقل x=2/5 cm و در دوچرخه های اسپرتی حداقل X=5 cm و در دوچرخه های کوهستان حداقل X=12 cm باشد این اندازه را می توان با قرار دادن دوچرخه در بین پاها کنترل کرد.
2-تنظیمات اولیه جهت استفاده از دوچرخه
1-2-بستن پدالها:چون پدالهای راست و چپ دارای رزوه متفاوت می باشند باید دقت کنید که حتما هر پدال در محل خودش قرار گرفته و بسته شود.
برای اینکار ابتدا پدالها را با دست در محل فوق قرار داده و قسمت آچار خور آنرا بپیچانید تا جائیکه اطمینان حاصل شود که رزوه ها کاملا درست بسته شده و محور پدال کاملا عمودی بر بازوی پدال بسته شده باشد.سپس آنها را محکم نمائید.جهت نصب پدال طرف راست را (که علامت R دارد) بر روی بازوی رکاب طرف راست (سمت طبق جلو) بسته و آنرا در جهت عقربه های ساعت بوسیله آچار محکم کنید همچنین رکاب سمت چپ را (علامت L دارد) بر روی بازوی رکاب طرف چپ بسته و آنرا در جهت عکس عقربه های ساعت محکم نمائید
2-2-تنظیم زین:ارتفاع مناسب زین بگونه ای تنظیم می شود که در هنگام نشستن روی آن و قرار دادن پاشنه پا روی پدال (بهتر است بدون کفش باشد)
زانو به حالت مستقیم قرار گیرد.در نتیجه هنگام پدال زنی،زانو اندکی کشیده می شود جهت تنظیم زین کافیست که پیچ بست لوله زین را شل نمائید.آنگاه با وارد نمودن ضربه ای آرام به زین آن را تا اندازه ای دلخواه تنظیم نموده و بعد پیچ را کاملا محکم نمائید روی لوله زین دارای خط نشانه می باشد که باید حداقل تا خط نشانه لوله زین وارد تنه دوچرخه شده باشد
اگر پیچ بست لوله از نوع بازشو فوری باشد کافی است که اهرم پیچ را به سمت خارج بکشید تا آزاد شود و در موقع بستن آنرا به سمت داخل فشار دهید تا سفت شود اگر کاملا محکم نشد بوسیله مهره تنظیم مربوطه آنرا تنظیم نمائیدبوسیله گیره زین یا گیره روی میله زین (با استفاده از آچار) زین را به گونه ای تنظیم کنید که افقی قرار گیرد توجه داشته باشید که پس از هر بار تنظیم اطمینان حاصل کنید که کلیه مهره ها و بست زین کاملا سفت بوده و همچنین زین در محل خود قابل چرخش نباشد.
3-2-تنظیم ارتفاع بازوی فرمان یا کرپی:
جهت این تنظیم پیچ اصلی بازوی فرمان (A) را کمی شل کرده و بعد به ارامی توسط وسیله ای که به بازوی فرمان آسیب نرساند (مثل چکش لاستیکی یا یک تکه چوب بعنوان ضربه گیر) چند ضربه به آن بزنید تا مهره شیبدار (D) انتهایی آزاد گردد سپس می توانید ارتفاع بازوی فرمان را به دلخواه تنظیم نمائید بعد از تنظیم و اطمینان از اینکه خط نشانه روی بازوی فرمان (B) داخل لوله دو شاخ شده و بازوی فرمان و چرخ جلو در یک راستا باشند پیچ اصلی (A) را کاملا محکم نمائید برای تنظیم فرمان باید پیچ مربوطه روی بازوی فرمان را کمی شل کرده و بعداز آن که وضعیت مناسب برای فرمان ایجاد گردید دوباره پیچ را سفت نمائید
4-2-بازرسی های قبل از استفاده دوچرخه:همیشه قبل از استفاده از دوچرخه خود موارد زیر را بازرسی نمائید:
- از درست کار کردن ترمزها مطمئن شوید.
-مهره های چرخهای عقب و جلو و همچنین پیچ های بازشوی فوری کاملا محکم باشند.
-فشار باد تایرها تنظیم باشد.
-فرمان و بازوی فرمان ،زین و لوله زین بطور صحیح قرار گرفته و محکم باشند.
-کلیه قطعات دوچرخه از قبیل پدال ،ترک بند،جک،و غیره کاملا محکم بوده و در جای خود قرار داشته باشند.
3-نگهداری و سرویسهای دوچرخه:
1-3-نگهداری و سرویسهای مربوط به دوچرخه از مواردی است که معمولا از آن غفلت می شود.این موضوع به خاطر این است که دوچرخه وسیله ای ساده فرض می شود که نیازی به نگهداری و مراقبت ندارد و یا اینکه مراقبت از ان به یک نوجوان که در این زمینه تجربه ای ندارد واگذار می شود در صورتی که دوچرخه ای بهترین و بالاترین بازده را دارد که سرویس و نگهداری دوره ای ان مرتب انجام شود و این موارد بهتر است توسط یک متخصص یا تعمیر کار دوچرخه انجام گیرد.واگذاری سرویس دوچرخه به یک متخصص از این نظر توصیه می گردد که انجاماین کار نیاز به مهارتهای ویژه و ابزار مخصوص دارد.
2-3 جدول نگهداری:
قسمت های مختلف دوچرخه را طی فواصل زمانی که در جدول ذیل تعیین شده کنترل نمائید
فاصله های زمانی
قسمت های مختلف دو چرخه کارهایی که باید انجام گیرد هر بار که می خواهید سوار دوچرخه شوید ترمزهای عقب و جلو بازدید شونده مهره های چرخها با پیچ های بازشوی فوری بازدید شونده فشار باد تایرها بازدید شونده زین و میله زین-فرمان و بازوی فرمان بازدید شونده محکم بودن پیچ بامهره اتصال شاتون و طبق به محور قامه بازدید شونده بعد از 500 کیلومتر یا هر ماه محکم بودن فرمان و یاتاقانهای آن بازدید شونده محکم بودن پدالها بازدید شونده تنظیم بودن چرخها نسبت به دو شاخ جلو و عقب تمیز-روغنکاری زنجیر تمیز-روغنکاری شانژمان عقب تمیز-روغنکاری خودرو تمیز-روغنکاری محور (لولای) ترمز گریسکاری هر 6 ماه محور قامه و یاتاقان بندی آنها (ساچمه ها) گریسکاری محور چرخها گریسکاری محور پدالها و یاتاقان بندی انها کنترل داخل لوله زین گریسکاری یاتاقان بندی فرمان گریسکاری پیچ اتصال زین به لوله گریسکاری پیچ اتصال فرمان به بازوی فرمان گریسکاری ضمنا به مجرد صدمه دیدن و یا گذشت یک سال ،کابلهای ترمز باید تعویض شوند.
به نکات زیر توجه فرمائید
الف) توصیه می شود که کارهای اساسی توسط تعمیرگاه مجاز دوچرخه انجام گیرد
ب) در مورد دوچرخه های کوهستان تعمیرات و بازرسی ها باید در فواصل زمانی نزدیکتر انجام گیرد.چون از اینگونه دوچرخه ها در شرایط سخت تری استفاده می شود.
پ)هرگز از روغن و یا گریس بر روی تایرها،طوقه ها و لنتهای ترمز (که نقاط حساس جهت ترمزگیری می باشند) استفاده نکنید.
ت)هنگام روغن کاری زنجیر استفاده از یک یا دوقطره روغن کافیست.بعد از روغن کاری زنجیر در حالی که زنجیر را
می چرخانید روغن اضافی را بوسیله پارچه تمیز کنید.
3-3-انواع روغن وگریس مورد استفاده:
روغن:روغن معمولی موتور جهت روغنکاری زنجیر،خودرو،شانژمان عقب و جلو و غیره مناسب می باشد.
گریس معمولی:جهت گریسکاری اطراف لوله زین و کرپی فرمان،یاتاقانهای پدال و فرمان و.....باگریس مخصوص بلبرینگ گریسکاری شود.
4-3-شستشوی دوچرخه و اجزاء آن:
جهت طول عمر بیشتر و کارکرد بهتر دوچرخه توصیه می شود که کلیه قسمت های متحرک آنرا نظیر طبق،زنجیر،توپی ها و خودرو را همواره تمیز و بدون گرد و خاک نگهداری نمائید.جهت شستشو می توانید از آب گرم به همراه مواد شوینده معمولی استفاده کنید که متعاقبا باید با آب شسته شود و بعد با پارچه تمیز خشک گردد.
توجه:
-بعد از هر بار شستشو دوچرخه کلیه قسمتهای متحرک و قابل روغنکاری را روغنکاری نمائید و همچنین دقت شود که آب صابون از روی ترمز و طوقه پاک شده باشد.
-هیچ وقت از مواد حلال مانند بنزین و یا تینر جهت تمیز کردن قطعات دوچرخه استفاده نکنید.
-قطعات پلاستیکی را فقط با اب و صابون شستشو دهید.
4-دوچرخه های کوهستان و مسافرتی:
اینگونه دوچرخه ها برای استفاده در شرایط سخت ساخته شده اند و معمولا دارای مجموعه یاتاقان (B.B.sheel) یکپارچه می باشند.
(بدین معنی که محور یاتاقان پدال به همراه یاتاقانهای مربوطه بصورت یکپارچه هستند.)
با این حال باید سرویسهای دوره ای را در فواصل کوتاهتر انجام داد.همچنین برای طی مسافتهای طولانی آچارهای مورد نیاز و تعدادی قطعات یدکی نظیر تیوپ،کابل ترمز،لنت ترمزویا لامپ به همراه داشته باشید.
1-4-تعویض لنت ترمز دوچرخه:
جهت کارایی بهتر ترمز بایستی از لنت ترمز با کیفیت بالا استفاده کرد و همیشه سائیدگی لنتها را بازبینی نمائید.در صورتی که شیارهای لنت کاملا صاف شده باشند هر دو لنت را تعویض نمائید.توجه داشته باشید که در لنت ترمزهای قابدار وقتی فاصله سطح تماس لنت با طوقه تا قاب نگهدارنده به2 mm می رسد لنت بایستی تعویض گردد.
1-1-4-تنظیم لنت های ترمز:
برای این منظور باید توجه داشته باشید که لنت از تایر یک میلی متر پایین تر قرار گیرد.تا با لاستیک در گیر نباشدلنت ها باید به گونه ای تنظیم شود که با توجه به جهت گردش چرخ زاویه دار باشد.(این تنظیم مانع ایجاد صداهای ناهنجار در هنگام ترمزگیری می شود برای ترمزهای معمولی کافی است که پیچ مربوط به لنت را کمی شل کنید و با لغزاندن لنت در شیار مربوطه،طبق شرح بالا آنرا تنظیم کنید
2-4-تنظیم کشش کابل ترمز:
بر حسب نوع ترمز توسط پیچهای C.B.A کشش کابل ترمز تنظیم می شود گردش پیچها در جهت عقربه های ساعت سبب شل شدن کابل می گردد وگردش جهت عکس سبب کشیده شدن کابل می شود همواره کشش کابل را به گونه ای تنظیم کنید که مجموع فاصله بین لنت و طوقه در دو سر 3 تا 4 میلی متر برای ترمزهای v شکل باشد
3-4-طریقه نصب و تنظیم ترمزبندی v شکل:
1-3-4 ابتدا ترمزبندی را توسط پیچ مربوطه بر روی پیوتها نصب نمایید،سپس فنرهای بازوی ترمز را از پین پشت بازوی ترمز خلاص نمائید.(خار ترمز باید حتما در سوراخ وسط پیوت قرار گیرد)
2-3-4-برای ترمز بندی جلو
برای ترمزبندی جلو،واشرهای ضخیم را داخل (به سمت طوقه) قرار دهید و برای ترمز بندی عقب واشرهای باریک را داخل (به سمت طوقه) قرار دهید و پیچهای مربوطه را محکم نمایید با جابجا نمودن واشر باریک و ضخیم با یکدیگر فاصله لنت ترمزبندی با طوقه راتنظیم نمائید
3-3-4-برای تنظیم کشش کابل:ابتدا رابط گلویی با خم زیاد را برای ترمزبندی جلو و رابط گلویی با خم کم را برای ترمزبندی عقب انتخاب نمایید،قبل از بستن پیچ سیم گیر ترمز،لنتها را تا فاصله 1mm از هر طرف طوقه (فواصل C.B).به طرف طوقه نزدیک کرده و سپس پیچ سیم گیر ترمز را محکم نمائید
4-3-4-لنتها باید از لبه بالایی طوقه (محل ورود تایر) فاصله داشته باشد
5-3-4-فنرهای بازوی ترمز را درمحل خود جا بزنید
6-3-4-برای تقارن عمل نمودن بازوهای ترمز ،از پیچهای چهارسو خور که فشار فنر را تنظیم میکنند استفاده نمائید
5