این گیاه بصورت خودرو از زمانهای خیلی قدیم ( بیش از 2000 سال پیش ) در سواحل دریای مدیترانه (احتمالا جنوب شرقی اروپا و غرب اسیا) می رویید و از این مناطق به سایر کشورهای دیگر برده شد. به نظرSplittstoesser این گیاه بومی اروپای شرقی و آسیای غربی است. جعفری متعلق به خانواده چتریان (Umblifereae) است.
جعفری گیاهی است دو و یا چند ساله (از نظر گیاهشناسی جعفری را جزو گیاهان دو ساله می دانند) که در سال دوم تولید گل می کند. دوره رویش آن کوتاه است. جعفری دارای تیپهای مختلفی به شرح زیر است:
• جعفری برگ صاف ( P.c.var.vulgar )
• جعفری فری (مجعد) (P.c.var.hortens )
• جعفری ریشه ای (P.c.var.tubresum)
جعفری در ساختار فیزیولوژیکی و در واکنش های محیطی شبیه هویج است. نوع برگ صاف بر خلاف برگ فری (مجعد) آن دارای مواد معطر زیادتری است. فری شدن برگ به علت اختلاف سرعت رشد بافتهای بین آوندهای درون برگی است. شکل برگها در انواع مختلف جعفری و در سال اول و دوم متفاوت است. شکل برگها و رشد و نمو جعفری تابع عوامل محیطی زیادی از جمله مواد غذایی است. با کود وآبیاری زیاد و کم کردن شدت نور و سطح کربن گیری برگها از طریق چیدن برگهای قابل مصرف به طور دائم، می توان ان را در مرحله جوانی نگه داشته و از گل دادن آن جلوگیری کرد. حتی می توان گیاهانی را که به گل می روند به حالت اول برگرداند. ریشه جعفری معمولی نازک ولی محکم است که در تغذیه از ان استفاده نمی شود. عمق ریشه زیاد است ( تا عمق 160 سانتیمتر). از مجموع حجم ریشه، حدود 50 در صد آن در عمق 20 سانتیمتری، 30 در صدآن در عمق 50 سانتیمتری و 20 در صد بقیه در عمق 80 تا 120 سانتیمتری خاک قرار دارند. از آنجایی که جعفری دارای ریشه های فرعی کمی است، به همین دلیل برای به سازی خاک مناسب نیست بنابراین در تناوب زراعی جایی را به خود اختصاص نمی دهد. زمان گل و بذر دادن این گیاه در مناطق معتدل معمولا پس از تشکیل اندامهای ذخیره ای و پس از سپری شدن دوره بهارش در سال دوم پس از کاشت صورت می گیرد. زراعت جعفری ریشه ای که سطح زیر کشت آن در خارج هم زیاد نیست همانند هویج و شلغم است. تکثیر جعفری به وسیله بذر انجام می گیرد. بذر زیوایی خود را تا حدود 3 سال حفظ می کند. تندیدن بذر و رشد اولیه گیاه به کندی صورت می گیرد. و این امر به طور معمول 4-3 هفته طول می کشد. برای تسریع در روییدن بذر، بهتر است آن را به مدت 24- 12 ساعت در آب خیسانده، سپس کاشت. این کار روییدن بذر را 2- 1 هفته به جلو می اندازد. جعفریف به نسبت در برابر سرما مقاوم و کاشت آ ن در تمام مواقع سال، مگر اواسط زمستان (سرمای شدید) و اواسط تابستان (گرمای شدید) امکان دارد. بطور معمول در نواحی سردسیر بذر را در اوایل بهار، و در مناطق گرم و معتدل در اواخر پاییز می کارند. برداشت جعفری در چند مرحله صورت می گیرد.
[FONT=courier new,courier,monospace]ارزش غذایی:[/FONT]
جعفری دارای مقادیر زیادی ویتامین و املاح معدنی به ویژه کلسیم و آهن است. ویتامینهای A وBوC به مقدار زیادی در آن یافت می شود. این گیاه دارای مقادیر زیادی روغن های فرار اتری مانند آپیول (Apiol) و(Meristicin ) است به همین سبب از آن برای معطر ساختن غذاها نیز استفاده میشود.
[FONT=courier new,courier,monospace]شرایط آب و هوایی:[/FONT]
جعفری در مقابل خشکی حساس ولی در مقابل سرما بسیار مقاوم است. کشت این گیاه در هر نوع آب و هوایی امکان پذیراست ولی در آب و هوای خنک بهترین نتیجه را می دهد. جعفری یک گیاه سایه دوست است.
[FONT=courier new,courier,monospace]خواص:[/FONT]
1- جعفری از ابتلای بدن به سرطان جلوگیری می کند. و به خاطر خواص این سبزی باید آن را جزو غذای روزانه اشخاص کم خون و بچه هایی که دیر رشد می کنند وارد کرد. البته زیاده روی در مصرف جعفری جریان خون در بدن را کند خواهد نمود.
2- اسانس جعفری که ماده عمل کننده آن آپیول است و در تمام قسمتهای گیاه بخصوص دانه های آن موجود است روغنی بی رنگ، بوی آن معطر و این اسانس تقویت کننده معده می باشد و به مقدار 1 تا 2 قطره هر دفعه به عنوان ضد تب تجویز می شود.
3- دم کرده چند شاخه جعفری به مقدار یک فنجان آب، برای گرفتگی صدا و دل دردهای فصلی مفید است.