آشنایی با رشته مهندسی فضای سبز ...
آشنایی با رشته مهندسی فضای سبز ...
بر اساس نیاز کشور به تربیت نیروی متخصص فضای سبز جهت برنامه ریزی، طراحی، احداث، نگهداری و مدیریت فضای سبز شهری و فراشهری (نظیر کمربند سبز و پارکهای جنگلی) شورای عالی برنامه ریزی در سال 72 در دویست و شصت و یکمین جلسه خود تأسیس رشته مهندسی فضای سبز را تصویب نمود.
این رشته ابتدا در دانشگاه تبریز و سپس در دانشگاه تهران (در سال 1379) دانشجو پذیرفت. مواد درسی این رشته شامل دروس عمومی،
کشاورزی، معماری و عمران می باشد که دانشجویان در طی یک دوره چهار ساله با تلفیق هنر، فن و علم کارآیی لازم برای حرفه خود را می یابند.
اهمیت و جایگاه در جامعه
امر طراحی و اجرای فضای سبز و همچنین نگهداری و مدیریت آن تاکنون به دست افراد غیر متخصص بوده است. افراد نیمه متخصص نیز با دیدگاه تک بعدی معماری یا باغبانی قادر به حل مشکل فضای سبز و ارتقای آن از نظر کیفی نمی باشند. اهمیت و برتری فارغ التحصیلان مهندسی فضای سبز در این نکته است که توانایی تلفیق علم، فن و هنر را دارند. به عبارت روشن تر، قسمت عمده ای از علوم و فنون کشاورزی نظیر
باغبانی ،
خاک شناسی و آبیاری، علوم پایه نظیر اکولوژی و گیاه شناسی را با هنر طراحی در هم می آمیزند و همین دخالت دادن علوم مختلف در احداث فضای سبز، دانش آموختگان این رشته را منحصر به فرد می کند.
ضعف محاسبات مهندسی در فضاهای سبز تاکنون باعث وارد آمدن زیانهای بی شماری نظیر ضربات ناشی از سرما، گرما، و خشکسالی شده که این مسائل با انتخاب نوع گیاه (که می تواند علاوه بر سازگاری اکولوژیکی دارای جنبه های زیبایی شناسی منحصر به فرد باشد) سیستم آبیاری مناسب، نوع خاک و... قابل پیشگیری است. مهندسی فضای سبز همچنین از نظر هنری نظیر شعر و موسیقی حایز اهمیت است. یک مهندس فضای سبز باید رنگها را به خوبی بشناسد و با دنیای مرموز رنگها آشنا باشد. همچنین با شکلها و بافتها که در بخش فضای سبز بسیار متنوع می باشند (نظیر شکل درختان و درختچه ها، بوته ها و گلها) آشنایی داشته و همان طور که یک موسیقیدان با ترکیب نتها موسیقی دلنشینی می سازد، در مهندسی فضای سبز نیز با ترکیب شکلها، رنگها و بافتها و با در نظر گرفتن اصولی مثل سادگی، تنوع، تکرار، تأکید، تسلسل و مقیاس، وحدتی به وجود آورده می شود که می تواند بی نظیر باشد.
درسهای این رشته در طول تحصیل :
دروس پایه :
ریاضیات عمومی ، گیاهشناسی ، اكولوژی، فیزیك عمومی، زیستشناسی، آمار و احتمالات، جامعه شناسی عمومی، آشنایی با كامپیوتر.
دروس اصلی :
آبیاری عمومی، درختان و درختچههای زینتی، رسم فنی ، چمنكاری ، طراحی و نقشهبرداری ، اصول باغبانی ، خاكشناسی عمومی ، گلكاری ، گیاهان آپارتمانی، حاصلخیزی خاكها و كودها، انسان و محیط زیست ، عكسهای هوایی، هوا و اقلیمشناسی .
دروس تخصصی :
بیان تصویری ، اصول طراحی، تاریخ معماری و مهندسی فضای سبز، مصالح و روشهای ساختمانی، طراحی سیستمهای آبیاری ، كاربرد كامپیوتر در فضای سبز، طراحی كاشت گیاهان زینتی ، طراحی فضاهای شهری ، سازهها در فضای سبز، طراحی محوطههای ویژه، مدیریت فضای سبز، كارآموزی، جلسه بحث ، پروژه.
تواناییهای لازم :
دانشجوی مهندسی فضای سبز باید به علم كشاورزی اعم از خاكشناسی، هواشناسی، چمنكاری، باغبانی و گلكاری آشنایی داشته باشد تا بتواند بذر چمن مناسب تهیه كرده و با كود مناسب و آبیاری به موقع، چمنی مناسب برای زمین بازی یا تزئین میادین گل تهیه نماید، همچنین بتواند گیاهانی با گلهای بزرگ و با دوام پرورش دهد و درختان مناسب برای حاشیه خیابانها انتخاب كرده و آنها را به درستی هرس كند.از سوی دیگر دانشجوی این رشته باید فردی با ذوق و هنرمند باشد و به طراحی و نقشهكشی علاقهمند باشد تا بتواند از گیاهان زینتی در طراحی محوطههای مسكونی، اداری و تجاری به خوبی بهره گیرد و در طراحی پارك و پاركسازی، طراحی فضاهای شهری و محوطههای ویژه مثل محوطههای صنعتی، دانشگاهی، شهركهای مسكونی و اتوبانها به یاری ذوق و هنر خویش طرحهایی مناسب و زیبا ارائه دهد.
موقعیت شغلی در ایران :
تمامی شهرها به ویژه شهرهای بزرگ به فضای سبز و بهبود محیط زیست نیاز دارند. از همین رو سازمان پاركها و فضای سبز شهرداریها یكی از مراكز اصلی جذب فارغالتحصیلان این رشته است. متخصصان فضای سبز همچنین میتوانند به عنوان طراح، مدیر، ناظر و مجری فضای سبز موسسات دولتی و خصوصی و محوطههای اداری و مسكونی فعالیت نمایند یا به عنوان مربی هنرستانهای كشاورزی و مجری امور تحقیقات وزارت كشور، وزارت جهاد كشاورزی و وزارت مسكن و شهرسازی مشغول به كار شوند.
صنعت و بازار کار
تواناییهای لازم برای داوطلبان این رشته و ادامه تحصیل در آن همان طور که اشاره شد، این رشته یک رشته بینابینی است. لذا داوطلب لازم است از طرفی دارای ذوق خلاقیت و ابتکار در طراحی با توجه به کاربرد محوطه مورد نظر باشد و از سوی دیگر به دروس
کشاورزی علاقه مند باشد و برای موفقیت بیشتر در دوران تحصیل باید به علوم روان شناسی و اطلاعات جدید در خصوص منظره سازی و فن آوریهای زیباسازی منظره نظیر سیستمهای آب نما و نورپردازیهای ویژه توجه نماید.
تواناییهای فارغ التحصیلان
فارغ التحصیلان با توجه به دروس متنوعی که در دوره تحصیل می گذرانند قادر خواهند بود تا:
در زمینه پرورش گیاهان زینتی (درختان و درختچه ها، گیاهان آپارتمانی، گلهای شاخه بریده و...) فعالیت و تحقیق نموده و حتی گونه های وحشی بومی ایران را به مجموعه گیاهان زینتی اضافه نمایند.
با توجه به شناخت عوامل اقلیمی و اکولوژیکی هر منطقه، طرح کاشت گیاهان مناسب محل را ارائه دهند و به انتخاب گیاهان با راندمان اکولوژیکی بالا که در امر پالایش هوا موثر باشند، بپردازند.
معابر، سازه ها و سیستمهای آبیاری فضاهای سبز مختلف نظیر پارکها، مجتمعهای مسکونی، محوطه های توریستی و... را طراحی نمایند.
چمن کاری استادیومها و سایر محوطه های ورزشی را اجرا و نظارت کنند.