طراحی اصولی ساختمان ها و تاسیسات طیور بخش چهارم
طراحی اصولی ساختمان ها و تاسیسات طیور بخش چهارم
سقف سالن های پرورش طیور
شکل و طرح سقف سالن های پرورش طیور از اهمیت زیادی برخوردا است و ضروری است که بر اساس شرایط اقلیمی ، شیوه های معماری و مصالح مصالح موجود در منطقه طراحی و ساخته شود . سقف ممکن است بدون شیب یا شیبدار طراحی شود که سقف های شیبدار ممکن است به صورت شیب یک طرفه ، دو طرفه ، قرینه یا غیر قرینه باشد . در طراحی سقف ممکن است سقف کاذب عایق نیز در نظر گرفته شود که به لحاظ عایق کردن مناسب است .
برای ساخت سقف می توان از مصالح مختلفی استفاده کرد :
1 – سقف های چوبی : در منطقه هایی که چوب ارزان و فراوان است می توان از انواع الوار استفاده کرد اما لازم است که درزها و شکاف ها طوری پُر شوند که امکان نفوذ حشرات از بین برود این سقف ها ارزان و سبک هستند اما در برابر آتش سوزی حشرات ، حیوانات موزی آسیب پذیر می باشد و تحمل فشار زیاد را ندارد ، همچنین امکان ضدعفونی آن ها به خوبی مقدور نمی باشد .
2 – سقف های تیر آهنی و بُتُنی : این نوع سقف ها بهترین نوع سقف هستند و مزیت آن ها این است که عایق رطوبت ، گرما و سرما می باشند و در برابر فشار تحمل زیادی دارند و می توان آن ها را ضدعفونی کرد . در برابر آتش سوزی مقاوم هستند اما احداث آن ها پر هزینه است
3 – سقف های شیروانی : می توان از ورق آهن ضد زنگ ، سفال و یا ایرانیت برای ساخت سقف استفاده کرد . . این سقف ها ارزان ، سبک ، قابل ضدعفونی و مقاوم در برابر آتش سوزی هستند ، اما ضروری است که برای رطوبت و حرارت عایق شوند .
4 – سقف های چند لایه : معمولا از یک لایه ایرانیت با ورق فلز – یک لایه عایق حرارتی مثل پشم شیشه و یک لایه داخلی ساخته می شوند که به سقف های ساندویچی نیز معروف هستند . این سقف ها ارزان هستند ، اما در مقابل فشار دوام زیادی ندارد .
از نظر شکل سقف ممکن است به صورت های مختلف ساخته شود اما لازم است که موارد زیر در ساخت سقف رعایت شود :
1 – ارتفاع سقف سالن ها بسته به نوع پرورش ، اقلیم منطقه ، وضعیت منطقه و نوع سقف بستگی دارد و ارتفاع مناسب 2.5 – 3 متر است .
2 – در سالن های با عرض بیشتر از 6 متر استفاده از سقف های ساده مناسب تر است .
3 – در منطقه های گرم و خشک و کویری همراه با بادهای موسمی – فرم سالن های با طاق ضربی و نمای گنبدی ( سیستم سنتی ) دارای بازده . کارایی مناسب است .
4 – سقف های شیب دار یک طرفه مناسب منطقه های با تابش شدید آفتاب ، گرمای شدید تابستان ، زمستان های سرد و پر برف و بادهای شدید است . شیب سقف برای خنثی سازی موارد فوق در یک جهت مناسب در نظر رفته می شود .
5 – در منطقه های سرد و مرطوب با ریزش برف و باران فراوان سالن های نیم دایره ای و تونلی می تواند کاربرد بهتری داشته باشد .
6 – به منظور استفاده بیش تر از نور و تهویه طبیعی و در صورت عریض بودن بیش از حد سالن ها به طوری که نور و هوا نتواند به راحتی از پنجره های دو طرفه به زوایای مختلف سالن برسد می توان از سقف های شکسته استفاده کرد .
7 – در نظر گرفتن ناودان به میزان و نوع مناسب در سقف ضروری است . برای هر متر مربع سطح پشت بام نیاز به قطر 0.6 – 0.8 ناودان است که باید با شیب مناسب و به صورت عایق نصب شود .
8 – با توجه به منبع حرارتی و با در نظر گرفتن نکات ایمنی لازم بهتر است که به تعداد کافی دودکش در پشت بام نصب گردد . ( بستگی به منبع حرارتی دارد وجود یا نبود آن )
9 – در منطقه های گرمسیر برای کاهش اثر دمای هوا و خنک کردن ساختمان در پشت بام لازم است در سطح پشت بام شیب ها یا مجاری آب تعبیه شود تا بتوان در ساعت های گرم روز برای خنک کردن سقف و پشت بام با هم آن را آب پاشی کرد .
10 – صرف نظر از نوع سقف و مصالح به کار رفته ضروری است سقف برای گرما و رطوبت کاملا عایق و مقاوم باشد .
دیوارهای سالن پرورش طیور
دیوارهای سالنم های پرورشی از انواع مصالح ساختمانی و به صورت تو پُر و تو خالی ساخته می شود . برای عایق کردن معمولا یک لایه به ضخامت 2 – 5 سانتی متر از هوا ، پشم شیشه ، یونلیت ، پلاستیک و .. در داخل دیوار در نظر گرفته می شود . در مورد دیوارهای یک لایه نیز ضروری است عایقبندی مناسبی در نظر گرفته شود . دیوارهای سالن ها بسته به انواع مصالح ساختمانی به 4 دسته تقسیم می شوند :
1 – دیوارهای آجری : این نوع دیوار ها بیشتر مرسوم بوده و با ملات بُتُن ، ضخامت 30 – 35 سانتی متر بنا می شود و ضروری است که قسمت داخلی آن ها با سیمان پوشیده شود .
2 - : دیوارهای بلوک های سیمانی : مناسب مناطق گرمسیر و سردسیر می باشد و به طور معمول لایه داخلی آن ها برای عایق بندی با ملات پُر نمی شود . این نوع دیوار ها سریع ساخته می شوند و استحکام مناسبی دارند .
3 – دیوار های چوبی : سبک ، ارزان و عایق هستند ، اما در برابر رطوبت ، آتش سوزی و نفوذ حشرات آسیب پذیر می باشد . امکان ضدعفونی مناسب آن ها وجود ندارد . برای رفع این مشکل ضروری است چوب با مواد نگهدارنده و ضد رطوبت کامل اشباع و در سطح داخلی از یک لایه آلومینیوم ساخته شود .
4 – دیوارهای چند لایه ساندویچی : این دیوارها به صورت پیش ساخته تهیه می شوند و معمولا در لایه داخلی و خارجی آن ها از مواد مقاوم در برابر آتش سوزی و مواد ضدعفونی کننده مانند ورقه های سیمان آزبست ، آهن ضد زنگ و آلومینیوم استفاده می شود و در بین دو لایه از مواد عایق گرما و رطوبت مانند پشم شیشه ، یونولیت ، لاستیک و اسفنج فشرده استفاده می شود .
در خصوص دیواری که با مصالح ساختمانی ساخته می شود ضروری است که سطح داخلی آن با سیمان پوشیده شود تا بتوان آن را شست و شو داد و ضدعفونی کرد در ضمن لازم است که سطح داخلی دیوارها صاف و فاقد هرگونه درزو ترک باشد تا از جمع شدن و تخم گذاری حشرات جلوگیری شود .
یکی از مواد پوششی سطح داخلی دیوارها و سقف ، مواد پلاستیکی است . این مواد که مایع هستند به صورت یک لایه نازک بر روی قسمت های داخلی سقف سالن و در برخی از موارد بر روی بدنه سطوح دیوارها پاشیده می شوند که پس از صفت شدن سبب پیدایش پوشش محکمی برروی مکان های مورد نظر شده و یک لایه محافظ در برابر ورود بخار آب و رطوبت به داخل سالن ایجاد می گردد .
باید اضافه کرد چنین لایه هایی بعد از چند سال که استفاده شود دوباره باید تجدید و به اصطلاح روکش شود . ممکن است در داخل سالن از دیوارهای جداکننده نیز استفاده گردد . این دیوارها معمولا موقتی و به صورت قابل حمل و نقل و از توری و مواد ارزان قیمت استفاده می کنند که معمولا برای ارزان تمام شدن آن ها ارتفاع آن را 1.5 – 2 متر در نظر می گیرند .