خلاصه:
به طور کلی در فرایند تولید برق از یک قانون بنیادی فیزیک استفاده میشود؛ قانون «پایستگی انرژی». بر اساس این قانون انرژی بوجود نمیآید و از بین نمیرود بلکه از شکلی به شکل دیگر و از نوعی به نوع دیگر تغییر پیدا میکند. انسان نیز طبق این قانون از انرژیهای موجود در طبیعت استفاده کرده و آنها را طی فرآیندهایی گاه ساده و گاه پیچیده به انرژی الکتریسیته تبدیل میکند و نیروگاهها محل انجام این فرآیندها هستند. با توجه به اینکه بشر از انرژیهای مختلف طی فرآیندهای گوناگون برای رسیدن به انرژی برق استفاده میکند، نیروگاههای تولید برق نیز انواع گوناگونی خواهند داشت. مهمترین و پرکاربردترین متداول در جهان که سهم اصلی را در تولید برق بر عهده دارند مجموعه نیروگاههای حرارتی میباشند. این دسته شامل نیروگاهای بخاری (فسیلی یا هستهای)، گازی، سیکل ترکیبی و مولدهای دیزلی میباشد. وجه مشترک این نیروگاهها استفاده از انرژی نهفته در سوختهای فسیلی یا هستهای و تبدیل آن به انرژی است. دسته دیگر، مجموعه نیروگاههای آبی میباشد که با استفاده از انرژیهای پتانسیل یا جنبشی آب به تولید انرژی الکتریکی میپردازند. نیروگاههای برق- آبی سدها از مهمترین این دسته از نیروگاهها به شمار میآیند. این نیروگاهها خصوصاً در مناطق پر آب که دارای رودخانههای زیاد هستند سهم زیادی در تولید برق دارند و گاهاً از نیروگاههای حرارتی نیز پیشی میگیرند نیروگاههای جریان رودخانهای، تلمبه ذخیرهای، جذر و مدی و … از دیگر انواع نیروگاههای آبی میباشند.
دسته آخر نیز مجموعه نیروگاههای نوین هستند که از انرژیها و روشهای نوین در تولید انرژی الکتریکی استفاده میکنند. از این دسته میتوان به نیروگاههای زمین گرمایی، خورشیدی و زیست تودهای اشاره کرد. در ادامه و در بخش اول این مقاله بدلیل اهمیت بسیار زیاد نیروگاههای بخاری و سهم عمده این نیروگاهها در تولید برق کشورمان، به بررسی این نیروگاهها و تجهیزات بکار رفته در آنها و چگونگی فرآیند تولید در این نیروگاهها خواهیم پرداخت؛ و در بخش دوم به معرفی نیروگاه حرارتی شهید مدحج اهواز میپردازیم.
به طور کلی در فرایند تولید برق از یک قانون بنیادی فیزیک استفاده میشود؛ قانون «پایستگی انرژی». بر اساس این قانون انرژی بوجود نمیآید و از بین نمیرود بلکه از شکلی به شکل دیگر و از نوعی به نوع دیگر تغییر پیدا میکند. انسان نیز طبق این قانون از انرژیهای موجود در طبیعت استفاده کرده و آنها را طی فرآیندهایی گاه ساده و گاه پیچیده به انرژی الکتریسیته تبدیل میکند و نیروگاهها محل انجام این فرآیندها هستند. با توجه به اینکه بشر از انرژیهای مختلف طی فرآیندهای گوناگون برای رسیدن به انرژی برق استفاده میکند، نیروگاههای تولید برق نیز انواع گوناگونی خواهند داشت. مهمترین و پرکاربردترین متداول در جهان که سهم اصلی را در تولید برق بر عهده دارند مجموعه نیروگاههای حرارتی میباشند. این دسته شامل نیروگاهای بخاری (فسیلی یا هستهای)، گازی، سیکل ترکیبی و مولدهای دیزلی میباشد. وجه مشترک این نیروگاهها استفاده از انرژی نهفته در سوختهای فسیلی یا هستهای و تبدیل آن به انرژی است. دسته دیگر، مجموعه نیروگاههای آبی میباشد که با استفاده از انرژیهای پتانسیل یا جنبشی آب به تولید انرژی الکتریکی میپردازند. نیروگاههای برق- آبی سدها از مهمترین این دسته از نیروگاهها به شمار میآیند. این نیروگاهها خصوصاً در مناطق پر آب که دارای رودخانههای زیاد هستند سهم زیادی در تولید برق دارند و گاهاً از نیروگاههای حرارتی نیز پیشی میگیرند نیروگاههای جریان رودخانهای، تلمبه ذخیرهای، جذر و مدی و … از دیگر انواع نیروگاههای آبی میباشند.
دسته آخر نیز مجموعه نیروگاههای نوین هستند که از انرژیها و روشهای نوین در تولید انرژی الکتریکی استفاده میکنند. از این دسته میتوان به نیروگاههای زمین گرمایی، خورشیدی و زیست تودهای اشاره کرد. در ادامه و در بخش اول این مقاله بدلیل اهمیت بسیار زیاد نیروگاههای بخاری و سهم عمده این نیروگاهها در تولید برق کشورمان، به بررسی این نیروگاهها و تجهیزات بکار رفته در آنها و چگونگی فرآیند تولید در این نیروگاهها خواهیم پرداخت؛ و در بخش دوم به معرفی نیروگاه حرارتی شهید مدحج اهواز میپردازیم.