hossein.t
عضو جدید
1- هرگاه اتمی الکترون از دست دهد دارای بار مثبت است.
2- کدام یک از اجسام نیمه هادی است سیلیکون
3- بارهای همنام همدیگر را دفع و بارهای غیرهمنام همدیگر را جذب می کنند.
4- اگر ولتاژ را دو برابر کنیم و مقاومت را نصف توان هشت برابر می شود.
5- اگر جریان را هشت برابر کنیم و ولتاژ را نصف کنیم توان چهار برابر می شود.
6- در پیل ها انرژی شیمیایی به انرژی الکتریکی تبدیل می شود.
7- واحد هدایت الکتریکی زیمنس است .
8- آیا جریان مجاز یک سیم مسی با آلومینیومی برابر است مسی بیشتر آلومینیومی کمتر است.
9- مقاومت سلفی با ضریب خود القا و فرکانس به ترتیب نسبت مستقیم و مستقیم دارد.
10- در لحظه شارژ خازن جریان ماکزیمم می باشد.
11- فرکانس جریان DC برابر است با صفر .
12- توان در مدار صافی خالص برابر است با صفر.
13- هنگام وصل خازن در مدار کدام یک از خازن هایی را باید از نظر قطب بندی اتصال داد خازن الکترولیتی .
14- جریان متناوب از مقاومت اُهمی می گذرد توان الکتریکی که در مقاومت به حرارت تبدیل می شود توان حقیقی نام دارد.
15- اگر سطح صفحات خازن بیشتر شود ظرفیت آن بیشتر می شود.
16- هدف از راه اندازی شماره – مثلث الکتروموتور سه فاز القایی محدود کردن جریان راه اندازی .
17- واحد شدت میدان مغناطیسی (H ) آمپردور بر متر
18- شدت میدان مغناطیسی با تعداد حلقه های یک پیچک مستقیم و طول پیچک عکس نسبت دارد.
19- در یک سیم پیچ اگر ضریب خود القا را دو برابر کنیم فلوی مغناطیسی دو برابر می شود.
20- رئوستا در یک مدار الکتریکی جریان را کنترل می کند.
21- رکتیفایرهمان خازن می باشد.
22- خازنی باردار شده و از مولد جدا می گردد اگر این صفحات بوسیله عایقی از هم دور شوند بار خازن کم می شود.
23- ولتاژ خروجی یک منبع ایده آل ثابت است.
24- عناصری می توانند هادی برای جریان الکتریسته باشند که دارای الکترون های آزاد زیادی باشند.
25- جهت ساختن آهنربای دائمی از آلیاژ فولاد و تنگستن ، کرم یا نیکل استفاده می شود.
26- در آهنربا قطب شمال را با حرف N و قطب جنوب را با حرف S نمایش می دهند.
27- مقاومت القایی در جریان مستقیم صفر است مقاومت القایی XL=L .W28- تکاثف جریان عبارت است از نسبت جریان به سطح مقطع .
29- اگر طول هادی دو برابر کنیم و سطح مقطع آن را نصف ، مقاومت هادی چهاربرابر می شود.
30- مقاومت یک هادی به طول هادی، جنس هادی، دما بستگی دارد.
31- هر اسب بخار معادل 736 وات است.
32- مقاومت R=3/3KΩ با تلرانس 10% دارای رنگهای نارنجی، نارنجی، قرمز، نقره ای است.
33- منظور از توان کور همان توان راکتیو است .
34- برای از بین بردن پس ماند مغناطیسی به ورق ها مقدار سیلس اضافه نماید.
35- مقدار مقاومت الکتریکی بدن انسان 1300 تا 3000 اُهم است.
36- اختلاف تعداد الکترونها در دو نقطه را اختلاف سطح الکتریکی می نامند.
37- عامل ایجاد نیروی محرکه القایی در یک سیم پیچ تغییر شارمغناطیس در سیم پیچ است.
38- در یک مدار RL سری ضریب توان زمانی صفر است که R=0 باشد.
39- رله برای تعیین محل اتصال کوتاه و یا محل اتصال زمین و رله جریان زیاد به کار می رود.
40- رله زمان که قطعش بستگی به محل اتصال دارد دیستانس .
فصل دوم
1- کنتور بر اساس اندوکسیونی و وات متر بر اساس سیستم الکترودینامیکی کار می کنند.
2- فیوزها براساس مقرارت VDE و IED فیوزها باید در جایی نصب شوند که به راحتی قابل دسترسی باشند.
3- علت اصلی کاربرد فنر در دستگاه اندازه گیری عبارتست از کنترل حرکت عقربه .
4- دستگاه اندازه گیری الکترودینامیکی برای اندازه گیری توان به کار می رود.
5- در حفاظت موتور آسنکرون روتور قفسه ای راه اندازی به طریقه ستاره مثلت در صورتی که دله حرارتی در مسیر جریان فاز می باشد ، بی متال باید برای 58/0 جریان نامی تنظیم شود.
6- در شرایط وقوع خطای اتصال کوتاه مقدار مقاومت حدود صفر و شدت جریان بسیار زیاد است.
7- رله ها دستگاههایی هستندکه برای حفاظت ماشین ها و مدارات الکتریکی در مقابل اتصال کوتاه و اضافه بار به کار می روند.
8- زمین کردن برای محاظت در مقابل خطر ضربه الکتریکی (شوک) لازم است.
9- اگر ولت متر مثل آمپر به طور سری با بار وصل شود تقریباً در مدار جریان عبور نمی کند.
10- کلید فیوز مینیاتوری نمونه ای از دله های حرارتی – مغناطیسی می باشد.
11- سیم ارت به رنگ سبز و زرد است.
12- مورد استفاده فیوز تأخیری راه اندازی الکتروموتورهای القایی است.
13- فرکانس متر دوبل در هنگام موازی کردن دو ژانراتور فرکانس ژانراتورها را با هم مقایسه می کند.
14- دستگاه اندازه گیری فرکانس دارای یک مدار ولتاژ می باشد.
15-واتمتر یک فاز دارای یک مدار ولتاژ و یک مدار جریان می باشد.
16- سیستم آهن نرم گردان و سیستم مغناطیس دائم و قاب گردان برای ساخت آمپرمتر و ولت متر ac ،آمپرمتر و ولت متر dc مورد استفاده قرار می گیرد.
17- دراندازه گیری الکتریکی به روش انحرافی جریان،ولتاژ ،فرکانس ،توان ،مقاومت ،ظرفیت خازن ،اندوکتانس سلف اندازه گیری می شود.
18- اولین وسیله حفاظت در مدارات الکتریکی و الکتروموتورها فیوز فشنگی تأخیری .
19- سیم ارت به منظور حفاظت دستگاه ، حفاظت اشخاص به کار می رود.
20- وظیفه دستگاه جوش ترانسفورماتور زیاد کردن جریان و پایین آوردن ولتاژ است.
21- فیوز وقتی قادر به حفاظت مدار است که در مسیر فاز و ابتدای مدار نصب شود.
22- در کنتور تکفاز 2 بوبین جریان وجود دارد.
23- برای توسعه حدود اندازه گیری یک آمپرمتر می توان یک مقاومت با آمپرمتر به صورت موازی قرار داد.
24- ساده ترین روش اندازه گیری توان در یک مدار سه فاز متعادل عبارت است از روش یک واتمتری .
25- اگر جریان عبوری از رله حرارتی 50% بیشتر از جریان تنظیم شده باشد رله باید در مدت کمتر از 2 دقیقه مدار را قطع کند.
26- وارمتر دستگاهی است که توان غیرمفید در جریان متناوب را اندازه گیری می کند. .
27- فیوز نصب شده در کلید فیوزهای چاقویی معمولاً از نوع فیوز کاردی می گویند.
28- جهت حفاظت ترانسفورماتور جریان یک سر سیم پیچ ثانویه ترانسفورماتور جریان را به زمین وصل می کند.
فصل سوم
1- گشتاور یک الکتروموتور به طور کلی با توان مکانیکی نسبت مستقیم و سرعت نسبت مستقیم دارد.
2- در اتو ترانسفورماتور سیم پیچ اولیه و سیم پیچ ثانویه رابطه ی مغناطیسی و مکانیکی باهم دارد.
3- معمولاً روی مشخصات آلترناتور توان الکتریکی و الکتروموتور ها توان مکانیکی ثبت می شود.
4- کلید محافظ یک موتور یک فاز بر اساس جریان نامی تنظیم می شود.
5- اصول کار ترانسفورماتور براساس القاء متقابل .
6- یکی از شرایط پارلل کردن ژانراتور به شبکه این است که فرکانس شبکه و ژانراتور باید مساوی باشد.
7- موتورهای اینورسال به پارازیت گیر احتیاج دارد.
8- مورد استفاده ترانس یک به یک برای حفاظت است.
9- لغزش در موتورهای آسنکرون اختلاف بین سرعت استاتور و رتور است.
10- در الکتروموتور حوزه دوار در استاتور موتور تشکیل می شود.
11- در ترانسفورماتورهای توزیع انرژی (2Οkv/400v) سه فاز معمولاً اتصال طرف فشار قوی مثلت و اتصال طرف فشار ضعیف ستاره است.
12-هنگام کار با هسته آهنی را بتدریج از سیم پیچ ها دور می کنیم جریان عبوری از سیم پیچ اولیه بستگی به نوع بار دارد.
13- منظور از موتورهای اینورسال همان موتور سری است.
14- برای ایجاد ژانراتور (تولید نیروی محرکه ) میدان مغناطیسی – هادی – حرکت نسبی باید وجود داشته باشد.
15- برای سنکرون کردن ژنراتورها با شبکه توالی فازها ، تساوی فرکانس و ولتاژ باید رعایت شود.
16- توان ثبت شده و همچنین دور الکتروموتورها که روی پلاک مشخص است: مکانیکی دور در دقیقه می باشد.
17- ترانسفورماتور جریان در واحد جوشکاری مورد استفاده قرار می گیرد.
18- می خواهیم جریان راه اندازی الکتروموتور سه فازه 380 ولت را کاهش دهیم قرار دادن مقاومت اُهمی سر راه رتور، قرار دادن مقاومت اُهمی سر راه استاتور .
19- دو ژانراتور را با هم سری می بندند که به منظور ازدیاد ولتاژ.
20- سرعت آسنکرون به فرکانس و جفت قطبها بستگی دارد.
21- تلفات انرژی در ماشین های الکتریکی عبارتند از تلفات آهنی، تلفات مسی
22- در الکتروموتورهای سه فاز از سیم پیچی دو طبقه استفاده می کنند که افزایش راندمان شد .
25- معمولاً در الکتروموتورها سرعت بر حسب دو در دقیقه است.
26- برای محاسبه توان الکتریکی موتورهای سه فاز نوع اتصال، ولتاژ، جریان، ترتیب قدرت معلوم باشند.
27- جریان راه اندازی موتور 7-3 برابر جریان نامی است.
28- زیاد کردن مسیرهای موازی در تولید جریان بیشتر یک آرمیچر نقش دارد.
29-خازن الکترولیتی در الکتروموتورهای تک فاز به منظور راه اندازی با گشتاور قوی استفاده می شود.
30- در موتورهای سه فاز اگر یکی از فازها جریان بیشتر از جریان نامی خود بکشد اتصال بدنه رخ داده است.
31- دو ژنراتور با هم موازی می بندند به منظور ازدیا دجریان .
فصل چهارم
1- عموماً در شبکه های محلی کابل از نوع کابل NYY استفاده می شود.
2-جهت جلوگیری از ورود رطوبت به داخل کابل از عایق های سرب یا آلومینیوم استفاده می شود.
3- عمده ترین دلیل برای ساختمان کابل ها به صورت مارپیچ کم کردن خاصیت خازنی کابل می باشد.
4- از مزایای کابل پروتودور کابل پروتودور در مقابل مواد شیمیایی پایداری و ثبات زیادی دارد.
5- برای خم کردن لوله های P.V.C از حرارت و ماسه استفاده می شود.
6- برای اتصال سیم های کابل به زمین از مفصل استفاده می کنیم .
7- برای کابل کشی روی دیوار از بست دو پایه فلزی باید استفاده کرد.
8- در اتصال دادن دو سیم به همدیگر از اتصال روبه رو – اتصال سر به سر .
9- برای جلوگیری از پیدایش جریان های گردابی از سیم های افشان استفاده می شود.
10- سطح مقطع گرد و چند رشته بودن یک هادی را با نمادهای r و m نمایش می دهند.
11- موارد استفاده کابل فلاکسیول در قطبین دستگاه جوش .
12- در صورتیکه بخواهیم کابل فشار و ضعیف را در یک کانال کنار هم قرار دهیم بهتر است که کابل فشار قوی را زیر و کابل ضعیف را در بالا قرار دهیم و بین این دو کابل را با آجر فشاری عایق کرد.
13- جنس مفصل های vs از ماده چدن و در فرم های vs8 تا vs64 یافت می شود.
14- کابل های NKBA از متداولترین کابل های مسلح است.
15- موف و سیله ای است برای اتصال دو سیم به همدیگر در داخل مفصل .
16- کابلشو در سیم های افشان پرسی – لحیمی – پیچی است.
17- کابل آلومینیومی با روپوش و عایق پی . وی . سی P.V.C را با علامت NAYY نشان می دهند.
18- برای اتصال کابل 6×4 به کابلشو از کابلشو شماره 6 استفاده می گردد.
19- تفاوت کابل NAYY با NYY در جنس هادی است.
20- علامت کابل با سیم آلومینیومی – عایق پروتودور – چهارسیمه با سطح مقطع mm250 سلکتوری مفتولی 50Se×NYY421- شعاع خمش لوله فولادی 6 برابر قطر لوله است.
22- برای انتخاب صحیح سطح مقطع کابل باید افت ولتاژ مجاز در نظر گرفته شود.
23- دلایل استفاده از لوله P.V.C خاصیت عایقی خوب – استحکام مکانیکی عالی .
25- مزیت خطوط انتقال هوایی به کابل ها در خطوط انتقال هوایی تلفات کمتر است.
فصل پنجم
1- علت افشان بودن و چند رشته بودن اکثر سیم های برق خنثی کردن اثر پوستی.
2- اندازه سیم های روکش دار بر حسب میلی متر مربع و لاکی بر حسب میلی متر بیان می گردد.
3- معمولاً روی یک لامپ با رشته گرم شو ولتاژ و توان ثبت می شود.
4- هر گاه قطر یک سیم مسی را نصف نماییم در صورتی که ولتاژ ثابت باشد مقاومت آن چهار برابر .
5- برای کنترل یک لامپ از سه نقطه از دو کلید تبدیل و یک کلید صلیبی .
6- برای جلوگیری از پیدایش جریان های گردابی از سیم های افشان استفاده می گردد.
7- وسیله ای که توسط آن می توان شدت نور لامپ را کم یا زیاد کرد دیمر است.
8- علامت نمایش سیم کشی زیر کار با مقطع 6 میلی متر مربع با ولتاژ 380 ولت و 220 ولت .
9- منظور از سیم نمره 4 سطح مقطع سیم 4 میلی متر مربع است.
10- فاصله جعبه تقسیم از سقف 50cm است.
11- فاصله کلیدهای روشنایی و پریز تلفن از زمین 120cm و 40cm است.
12- عمل چوک در مدار لامپ فلورسنت بالابردن ولتاژ جهت راه اندازی، محدودکردن جریان بعد از روشن شدن لامپ.
13- برای جلوگیری از پیدایش جرقه در استارتر خازن و بصورت موازی با استارتر قرار بگیرد.
14- از اتصال لوله های فولادی ( دو راهی ، سه راهی و زانویی درب دار ) در جاهایی که ملول مسیر لوله کاری زیاد بوده و پیش از دوخم در مسیرش باشد استفاده می شود.
15- موقع بستن سیم های مفتول علامت سوال بایستی به طرف موافق جهت پیچ باشد.
16- از روغن لحیم در لحیم کاری برای تمیز کاری و برای روان کردن لحیم استفاده می شود.
17- روی پایه فیوزی اعداد 26A و 500V نوشته شده است مفهوم آن یعنی مقدار نامی پایه فیوز را مشخص می کند.
19- فیلمان در داخل لامپ فلورسنت گاز را گرم می کند و گاز را به حرکت در می آورد.
20- به طور کلی 4 لوله در تأسیسات برق به کار می رود.
21- نوع جریان قفل در بازکنی الکتریکی متناوب است.
22- رله راه پله رله زمانی و بجای مدار تبدیل به کار می رود.
23- مقاومت سیم آنتی رنگی 75 و سیاه و سفید 300 می باشد.
24- اگر طول یک سیم زیاد شود مقاومت آن زیاد می شود.
25- چک در مدار مهتابی با لامپ سری است.
26- علت اینکه فاز را به ته سرپیچ وصل می کنند این است که خطر برق گرفتگی را کم کنند.
27- نقش ته فیوز در پایه فیوزها برقراری اتصال سر به ته است.
28- از فیوز تأخیری برای قطع کند مدار استفاده می شود.
29- قطع نول توسط پیچ گوشتی فازمتر در سیم نول خاموش و در سیم فاز روشن مشخص می شود.
30- برای عبور سیم از کف ساختمان از لوله پولیکا و به علت مقاوم در مقابل آتش سوزی استفاده کرد.
31- حداکثر 65 درصد فضای داخل لوله باید برای عبور سیم و استفاده از حداکثر فضای موجود باید استفاده کرد.
32- در سیم کشی توکار لوله ها باید عمودی و افقی خوابانده شوند و به علت از نظر زیبایی .
33- شرکت برق برای کاهش افت ولتاژ در نیروگاهها مایل به اصلاح ضریب قدرت می باشد.
34- منظور از خازن اصلاح کننده برای راه اندازی موتورهای یک فاز است.
35- بهترین روش برای بکار بردن دو لامپ مهتابی 20w سری کردن آنها با یک چوک
20w-36- در داخل لامپ رشته ای گاز خلا وجود دارد.
37- علامت @ که روی بعضی فیوزها چک شده است دارای مفهوم فیوز تندکار است.
38- مدار دربازکن الکتریکی به طور معمول با جریان متناوب کار می کند.
39- جریان برق در نتیجه حرکت الکترون ها در یک مدار بسته ایجاد می گردد.
40- یک لامپ 100w با مقاومت484 ولتاژ 220v را در سر دارد.
فصل ششم
1- کلید محافظ یک موتور تکفاز بر اساس ظرفیت فیوز تنظیم می شود.
7- کلید زبانه ای در اثر قطع و وصل کنتاکتها بدون اصطکاک مکانیکی انجام گرفته و پلاتینها ساییده نمی شوند.
8- علامت Nc-No یعنی در حالت معمولی باز – در حالت معمولی بسته
9- در مدار راه اندازی الکتروموتورهایی که تعداد دفعات قطع و وصلشان زیاد است از کنتاکتور AC4 استفاده می شود.
10- حروف اختصار کلید a ، شستی b و رله زمانی d بر اساس استاندارد TVDE آلمان است.
11- علت اینکه بوبین کنتاکتور در حین کار زیاد گرم شده و می سوزد این است که مدار هسته بسته نشده و فاصله هوایی وجود دارد بوبین آن اتصال دارد.
12- کلید زبانه ای برای راه اندازی دستی الکتروموتورهای القایی مناسب تر است .
13- مفهوم Ue ولتاژ بوبین و ui ولتاژ عایقی است.
14- بوبین یک کنتاکتور برای 220v متناوب طراحی شده است اگر به 220v ولت مستقیم وصل شود ،جریان زیادی از سیم پیچ عبور کرده و سبب سوختن آن می شود.
15- کنتاکتهای باز در تایمر عبارتند از 18- 15 است.
16- مدار مغناطیسی کنتاکتوری که در جریان متناوب عمل می کند مورق است به این علت که برای کاهش تلفات فوکو.
17- بطور کلی کنتاکتورها 5/2 برابر جریان نامی انتخاب می کنند.
18- کنتاکتور AC3 با جریان متناوب و DC3 با جریان مستقیم کار می کند.
19- از مزیتهای استفاده کنتاکتور به جای کلیدهای دستی عمر مکانیکی زیاد و سرعت قطع و وصل .
20- رله دیفرانسیل برای حفاظت الکتروموتور سه فاز در مقابل اضافه بار .
21- رله بوخ هلتس برای حفاظت ترانسفور ماتورهای روغنی به کار می رود.
22- فرق کلیدهای زبانه ای و غلطکی ،کلید زبانه ای به علت نداشتن اصطکاک عمر بیشتری دارند.
23- برای محدود کردن حرکت دستگاهها در مدارهای فرمان کنتاکتوری از میکروسویچ استفاده می شود.
24- مفهوم 300MP/SLY50Hz سه فاز جریان مستقیم با سیم نول و ارت با فرکانس 50 هرتز .
25- Ith2یک کنتاکتور عبارتست از جریان دائمی
26- رله زمانی الکترونیکی و رله زمانی نیوماتیکی برای عمل تأخیر در قطع مدار مورد استفاده قرار می گیرد.
27- کنتاکتهای بسته در مسیر فرمان (رله های جریان – رله اورلد- رله های بی متال ) عبارتند از 96و 95
28- روی پلاک کنتاکتور عبارت HL08/53 معنی آن کنتاکتوری با 8 کنتاکتور کمکی که 5 کنتاکت آن باز و سه کنتاکت آن بسته است.
29- برای راه اندازی الکتروموتورهای روتور قفسی کنتاکتور AC3 مناسب است.
30- علامت H-O-S که مربوط کنتاکتورها S یعنی کنتاکت باز ، H یعنی کنتاکت اصلی ، O یعنی کنتاکت بسته .
تعاريف و اصطلاحات الكتريكيDefinitions and Electrical Expressions1ـ ضمن تعريف اجسام هادي چند نمونه از آنها را نام ببريد.
2ـ ضمن تعريف اجسام عايق چند نمونه از آنها را نام ببريد.
3ـ اختلاف پتانسيل يا ولتاژ را شرح داده و نام واحد آن چيست؟
4ـ منابع توليد ولتاژ را نام ببريد.
5ـ دستگاه اندازهگيري اختلاف پتانسيل چه نام دارد و نحوة اتصال آن براي سنجش چگونه است؟
6ـ جريان را تعريف نماييد و واحد آن چه نام دارد؟
7ـ دستگاه اندازهگيري جريان چه نام دارد و نحوة اتصال آن براي سنجش چگونه است؟
8ـ واحد كار الكتريكي و واحد توان ظاهري چيست؟
9ـ يك مگاوات چند وات و يك كيلو ولت چند ولت است؟
10ـ رابطة قدرت اكتيو و راكتيو چيست؟
11ـ برقدار كردن و جريان دادن را تعريف كنيد.
12ـ منظور از كه در شبكه گفته ميشود چيست؟
13ـ سلف چيست و واحد اندازهگيري آن كدام است؟ نمونهاي از آن را نام ببريد.
14ـ فيدرهاي اولويتدار را تعريف نماييد.
15ـ به چه علت تجهيزات فشار قوي را موقع تعميرات بايستي زمين نمود؟
16ـ وضعيت جريان و ولتاژ نسبت به هم در بارهاي خازني، سلفي و اهمي چگونه است؟
17ـ در يك سيستم سه فاز متعادل زاوية بين فازها چقدر است؟
18ـ سه فاز غير متعادل چيست؟
19ـ در يك سيتسم سه فاز متعادل ستاره، جريان سيم نول چقدر است؟
20ـ انواع اضافه ولتاژ در شبكه را نام ببريد.
21ـ علت ازدياد ولتاژ و يا افت ولتاژ در شبكه انتقال انرژي چيست و حفاظت در مقابل آن چگونه است؟
22ـ حالت رزونانس در يك مدار چگونه بوجود ميآيد؟
23ـ منظور از ولتاژ نامي سيستم سه فاز چيست؟
24ـ تغييرات فركانس در اثر چه عواملي در شبكه بوجود ميآيد؟
25ـ رنج (Range) تغييرات فركانس عادي پست را ذكر نماييد.
26ـ كابلها و خطوط دوبله را تعريف نماييد.
27ـ منظور از خط گرم چيست؟
28ـ دستگاه فشار ضعيف را تعريف كنيد.
29ـ دستگاه فشار قوي را تعريف كنيد.
30ـ رديف ولتاژهاي انتقال و فوق توزيع و توزيع را در ايران نام ببريد.
31ـ كد سطح ولتاژهاي شبكه را در ايران بنويسيد.
32ـ وظيفه اصلي پستهاي فشار قوي در شبكه چيست؟
33ـ انواع پستهاي فشار قوي را نام ببريد و پست 20/63 كيلو ولت در چه جايگاهي است؟
34ـ پستهاي نيروگاهي به چه پستي اطلاق ميشود؟
35ـ در چه مواقعي از پستهاي G.I.S استفاده ميشود؟
36ـ بي را تعريف كنيد.
37ـ لي اوت (Lay Out) در پستها به چه معني است و بر اساس چه عاملي تعيين ميشود؟
38ـ انتخاب باسبار لولهاي توخالي در پستهاي فشار قوي به چه دليل ميباشد؟
39ـ پستهاي Outdoor، Indoor و Metal Clad به چه نوع پستهايي اطلاق ميشود؟
40ـ فيدر را تعريف كنيد.
41ـ دپار را تعريف كنيد.
42ـ كرونا چيست و در چه موقعي شدت آن بيشتر ميشود؟
43ـ تلفات را تعريف نماييد و توضيح دهيد در يك شبكه به چه پارامترهايي بستگي دارد؟
44ـ باس سكشن (Bus Section) چيست و مزاياي آن را در پست نام ببريد.
45ـ اينترلاك را تعريف نماييد و انواع آن را بنويسيد.46ـ تجهيزات پستهاي فشار قوي به چند طريق به سيستم زمين وصل ميشوند؟
47ـ مقاومت زمين پست را با چه وسيلهاي اندازهگيري مينمايند؟
48ـ تقسيمبندي انواع مقرهها را ذكر كنيد.
49ـ چرا بايد مقره را تميز نگهداشت؟
50ـ سطح اتصال كوتاه را تعريف نماييد.
51ـ در تأسيسات الكتريكي چند نوع زمين كردن وجود دارد، نام ببريد.
52ـ زمين كردن حفاظتي و الكتريكي را با ذكر مثال تعريف كنيد.
53ـ منظور از كنترل شبكه چيست؟
54ـ منظور از بهرهبرداري پست چيست؟
55ـ مانور شبكه را تعريف كنيد.
56ـ قطعي زير اتصالي را تعريف كنيد.
57ـ قدرت اتصال كوتاه چگونه محاسبه ميشود؟
58ـ منظور از ظرفيت قطع كليد چيست؟
59ـ منظور از ظرفيت نامي پست چيست؟
60ـ بيبرق كردن را تعريف كنيد.
61ـ خطر را تعريف كنيد.62ـ واژه “وقايع” را تعريف كنيد.
63ـ حادثه را تعريف كنيد.64ـ بحران را تعريف كنيد.
65ـ منظور از عيب تجهيزات چيست؟
66ـ شبكة فوق توزيع را تعريف كنيد.
67ـ شبكة انتقال را تعريف كنيد.
68ـ مركز ديسپاچينگ فوق توزيع را شرح دهيد.
69ـ مركز ديسپاچينگ منطقهاي را شرح دهيد.
پاسخهاي فصل اول
1ـ اجسامي كه جريان الكتريسيته را با مقاومت كم يا بدون مقاومت از خود عبور ميدهند هادي گويند مانند طلا، نقره، مس، آلومينيوم، آهن، روي، ذغال و آب معمولي.
2ـ اجسامي هستند كه در مقابل عبور جريان، مقاومت زيادي نشان داده و مانع عبور آن ميگردند مانند كاغذ، شيشه، ميكا، چيني، لاستيك، هوا و آب مقطر.
3ـ اختلاف پتانسيل عبارت از كميتي است كه باعث جاري شدن جريان در يك مدار بسته ميشود و واحد آن ولت ميباشد.
4ـ منابع توليد آن عبارتند از پيلها يا باتريها و ژنراتورها.
5ـ اختلاف پتانسيل دو نقطه را با وسيلهاي به نام ولتمتر اندازه ميگيرند. براي سنجش آن كافي است كه ولتمتر با منبع ولتاژ موازي بسته شود.
6ـ نسبت تغييرات بار الكتريكي به زمان را جريان ميگويند و واحد آن آمپر نام دارد.
7ـ دستگاه اندازهگيري جريان، آمپرمتر نام دارد و به صورت سري در مدار نصب ميشود.
8ـ واحد كار الكتريكي وات ثانيه بوده و واحد توان ظاهري ولت آمپر (VA) يا كيلو ولت آمپر يا مگاولت آمپر ميباشد.
9ـ W000/000/1=1 مگا وات (MW) و V000/1=1 كيلوولت
10- رابطه قدرت اكتيو و راكتيو: (قدرت اكتيو) (قدرت راكتيو) (قدرت ظاهري)
11ـ تحت ولتاژ قرار دادن هر دستگاه را برقدار كردن مينامند و بارگيري از تجهيزات برقدار را جريان دادن ميگويند.
12ـ ميدانيم كه در شبكههاي توزيع، قدرت مصرفي توسط مصرف كنندگان داراي دو مؤلفه اكتيو يا قدرت واته و راكتيو يا قدرت دواته ميباشد. اين دو قدرت با هم 90 درجه اختلاف فاز دارند و از جمع برداري اين دو قدرت، مؤلفه قدرت ظاهري شبكه به دست ميآيد. اين مطلب در شكل زير نشان داده شده است. زاويه بين قدرت ظاهري و قدرت اكتيو را مينامند و كسينوس اين زاويه را ضريب توان گويند. با توجه به نمودار، روابط زير را خواهيم داشت
13ـ يك سيم پيچ سلف نام دارد كه ميتواند انرژي الكتريكي را در خود ذخيره نمايد و ولتاژ القاء شده در سلف، با آهنگ تغييرات جريان نسبت به زمان متناسب است . سلف را با نماد L نمايش داده و واحد اندازهگيري آن هانري ميباشد. مقدار L به تعداد دور سيمپيچ و جنس هسته آن (مثلاً هوا يا آهن) بستگي دارد. سلف را براي مقاصد مختلف به صورت سري يا موازي در شبكه قرار ميدهند. به عنوان مثال ميتوان به بوبين قطع و وصل بريكرها و يا راكتورها در پستهاي فشار قوي اشاره نمود.
14ـ فيدرهاي اولويتدار آن دسته از فيدرهايي هستند كه مناطق خاص و حساسي از شبكه برق را تغذيه نموده و در صورت نياز به خاموشي در مدت زمان معيني، از اولويت عدم قطع برق، برخوردار هستند.
15ـ تجهيزات بيبرق در مجاورت تجهيزات برقدار تشكيل يك خازن ميدند. بدين شكل كه تجهيزات بيبرق يكي از جوشنهاي خازن، تجهيزات برقدار جوشن ديگر و هوا، عايق بين دو جوشن محسوب ميگردد كه مجموعاً تشكيل خازن ميدهند، لذا روي تجهيزات بيبرق بار الكتريكي جمع گرديده و اگر انسان با آن تماس پيدا كند بارهاي الكتريكي از طريق بدن فرد به زمين منتقل ميگردد.اين يعني عبور جريان از بدن انسان كه ميتواند با توجه به سطح ولتاژ و فاصله تجهيزات بسيار خطرناك باشد. لذا قبل از تماس افراد با تجهيزات بيبرق، حتماً بايد اين تجهيزات مطابق دستورالعمل مربوطه زمين گردد.
16ـ در بارهاي خازني خالص جريان 90 درجه نسبت به ولتاژ جلوتر است. در بارهاي سلفي خالص جريان نسبت به ولتاژ 90 درجه عقبتر است. در بارهاي اهمي خالص جريان و ولتاژ هم فاز هستند. با توجه به عناصر بكار رفته در شبكه معمولاً هر سه اين بارها توأماً وجود دارند، كه امپدانس معادل وضعيت جريان نسبت به ولتاژ را تعيين مينمايد.
17ـ زاويه بين فازها 120 درجه ميباشد.
18ـ سه فازي را غيرمتعادل گويند كه از نظر آمپر مصرفي با هم متفاوت باشند.
19ـ جريان برابر صفر ميباشد.
20ـ الف) اضافه ولتاژي كه بر اثر صاعقه بوجود ميايد.ب) اضافه ولتاژي كه بر اثر قطع و وصل ديژنكتور بوجود ميآيد (سوئيچينگ).ج) اضافه ولتاژي كه بر اثر خازني شدن خط در حالت بيباري ايجاد ميگردد (اثر فرانتي).د) اضافه ولتاژ ناشي از پديده رزونانس.هـ) اضافه ولتاژ ناشي از پديده فرورزونانس.و) اضافه ولتاژ ناشي از برخورد خطوط انتقال با سطح ولتاژ بالاتر.ز) اضافه ولتاژ ناشي از خروج بارهاي بزرگ.
21ـ به علت افزايش جريان مصرفي و ثابت بودن قدرت در شبكه، افت ولتاژ مشاهده ميشود. در حالت خاص پديدهاي به نام رزونانس، خروج ناگهاني بار و بالا بودن تپ ترانسفورماتور در شبكه موجب افزايش ولتاژ ميشود. در هر حالت اين عوامل براي تجهيزات خطرناك است و براي جلوگيري از آن بايد سيستم ايزوله شود. براي اين كار از رلهاي موسوم به OVER/V يا رله UNDER/V استفاده ميكنند.
22ـ موقعي به وجود ميآيد كه مقاومت سلفي با مقاومت خازني در يك مدار برابر ميشود يعني:
23ـ ولتاژ عادي كار هر دستگاه يا سيستم را ولتاژ نامي آن گويند. در سيستمهاي سه فاز ولتاژ عادي خطي (فاز به فاز) به عنوان ولتاژ نامي سيستم بيان ميگردد.
24ـ تغييرات فركانس بر اثر عواملي از جمله از دست رفتن قسمتي از توليد و قطع مقدار قابل ملاحظهاي از بار مصرف كننده و يا اتصال كوتاه شديد و طولاني مدت ايجاد ميگردد.
25ـ تغييرات فركانس تا 3/0 (3/50 تا 7/49) هرتز از نظر بهرهبرداري قابل قبول بوده و مركز كنترل ديسپاچينگ ملي موظف است نسبت به تثبيت فركانس شبكه اقدام نمايد.
26ـ هر زوج كابل يا خط هواي كه مشتركاً داراي يك ديژنكتور در پست تغذيه كننده باشند، كابلها و خطوط دوبله ناميده ميشوند.
27ـ خط گرم (Hot Line) خطي است كه تحت تانسيون و به عبارتي ولتاژ داشته باشد.
28ـ هر دستگاه، تجهيز و هادي كه در شبكه به طور نرمال و با ولتاژ كمتر يا برابر 400 ولت مورد استفاده باشد را دستگاه فشار ضعيف مينامند.
29ـ هر دستگاه تجهيز و هادي كه در شبكه به طور نرمال و با ولتاژ بيش از 400 ولت باشد را دستگاه فشار قوي مينامند.
30ـ در صنعت برق ايران ولتاژهاي استاندارد به صورت 20، 63، 132، 230 و 400 كيلو ولت ميباشند اما در برخي از نقاط كشور يا شبكههاي داخلي صنايع از ولتاژهاي 3/6، 11 و 33 كيلو ولت نيز استفاده ميگردد.
31ـ9876543210كد400230132633320113/63/34/0ولتاژ (كيلوولت)
32ـ الف) برقراري امكان مانور در شبكهب) افزايش ولتاژ در مبادي توليد به منظور انتقال انرژي با تلفات كمترج) كاهش ولتاژ در مبادي مصرف تا حد ولتاژ مناسب مصرف كنندگان
33ـ 1ـ پستهاي افزاينده يا پستهاي نيروگاهي2ـ پستهاي كاهنده يا پستهاي مراكز مصرف (پست 20/63 كيلوولت در اين رده ميباشد)3ـ پستهاي كوپلاژ و كليدزني
34ـ اين پستها اصولاً در كنار نيروگاهها نصب و براي افزايش ولتاژ توليدي ژنراتورها براي انتقال قدرت صورت ميگيرد و ضمناً مصرف داخلي نيروگاهها را نيز تأمين ميكنند.
35ـ در اين پستها تمام تجهيزات در داخل محفظههاي پر از گاز SF6 قرار ميگيرد و در مناطقي كه آلودگي هوا و محدوديت جا براي احداث پست باشد استفاده ميشود.
36ـ هر پست معمولاً از تعدادي واحدهاي مداري نسبتاً مشابه به نام بي تشكيل ميگردد. هر كدام از بيها ممكن است شامل بخشي از باسبار، ***يونر و لوازم متعلقه نظير برقگير، راكتور و غيره باشد. بي در حقيقت يك مفهوم فيزيكي است تا الكتريكي و آن فضايي است كه تعدادي از تجهيزات با آرايش خاص براي تشكيل قسمتي از مدار شبكه تشكيل ميدهند.
37ـ Lay Out عبارت است از شكل قرار گرفتن تجهيزات كه يك پست مطابق با نوع كار و يا شكل تنظيم شدهاي كه طبق مقررات فواصل لازم بين تجهيزات گوناگون بر آن حاكم باشد و دو نوع نقشه دارد: 1ـ پلان، 2ـ نما، كه بر اساس عواملي چون موقعيت جغرافيايي و سطح ولتاژ نامي، نحوه آرايش تجهيزات تعيين ميشود.
38ـ به خاطر اثر پوستهاي، توزيع بار در سطح خارجي لوله ميباشد.
39ـ الف) ايستگاههاي Out Door: تجهيزات فشار قوي در فضاي باز نصب ميشوند.ب) ايستگاههاي In Door: تجهيزات فشار قوي در فضاي بسته و به شكل سرپوشيده نصب ميشوند.ج) ايستگاههاي Metal clad: در اين نوع ايستگاهها، هاديها توسط مواد ايزوله كننده نظير روغن يا گاز SF6 در فضاي بسته تحت فشار قرار دارند و هيچگونه ارتباطي با فضاي خارج ندارند كه به ايستگاههاي بدنه فلزي معروفند.
40ـ فيدر به معناي خروجي يا ورودي ميباشد. در اصل لغوي معني تغذيه كننده را ميدهد.
41ـ سازه متشكل از ***يونرهاي كشويي و ديژنكتور 63 كيلوولت را دپار گويند.
42ـ كرونا در اطراف هاديهايي كه داراي ولتاژ (اختلاف پتانسيل) بالا ميباشند ايجاد ميگردد و باعث يونيزه شدن هواي اطراف خود ميشود كه صدايي مانند شكستن چوب خشك دارد كه اين در خطوط انتقال به صورت تلفات مطرح ميگردد و عواملي كه باعث حادتر شدن آن ميگردند رطوبت هوا، چگالي هوا، شرايط هادي و … ميباشد.
43ـ انرژي توليد شده منهاي انرژي مصرف شده را تلفات ميگويند. انواع تلفات در شبكه با توجه به اهميت آن عبارتند از:الف) تلفات حرارتي: عمدهترين تلفات در شبكه مربوط به تلفات انتقال انرژي يعني تلفات حرارتي هادي است كه به صورت RI2 ميباشد. همانگونه كه ملاحظه ميگردد تلفات حرارتي به مقدار جريان و مقاومت هاديها بستگي دارد (نظير تلفات مس در ترانسفورماتورها).ب) تلفات آهن در ترانسفورماتورها: اين تلفات شامل تلفات هيسترزيس و تلفات فوكو ميباشد. تلفات آهن به جنس هسته، فركانس و شكل فيزيكي هسته بستگي دارد.ج) تلفات كرونا: تلفات كرونا درصد بسيار كمي از تلفات را شامل ميشود كه به سطح ولتاژ، مقطع يا شكل هادي و شرايط جوي بستگي دارد.
44ـ باس سكشن ارتباط بين دو باسبار ميباشد، مزاياي باس سكشن عبارت است از:الف) قدرت مانور را زياد ميكند.ب) اتصال در يك قسمت شين، موجب قطع كل سيستم نميگردد.ج) تعميرات و توسعه يك قسمت، موجب قطع برق در قسمت ديگر نميگردد.
45ـ قفل بين ***يونرها و ديژنكتورها جهت بهرهبرداري صحيح و ايمن از تجهيزات پست را اينترلاك گويند و انواع آن مكانيكي و الكتريكي ميباشد.
46ـ به دو طريق: 1ـ شبكه غربالي كه در عمق 60 تا 80 سانتيمتري سطح زمين قرار ميگيرد و مقاومت اين شبكه جهت حفاظت دستگاهها بايد كمتر از باشد. 2ـ به صورت مستقيم بوسيله ميله ارت به زمين متصل ميگردد.
47ـ با ميگر يا دستگاه مخصوص اندازهگيري مقاومت زمين ميسنجند كه به صورت ميانگين در نقاط مختلف پست اين عمل انجام ميشود.
48ـ 1ـ مقره خطوط هوايي (آويز)2ـ مقره عبوري (ميانگذر)3ـ مقرههاي نگهدارنده (اتكايي)
49ـ در صورت آلوده بودن سطح مقرهها جريان نشتي روي سطح آنها افزايش يافته ضمن اينكه تلفات عايقي را افزايش ميدهد، ممكن است در صورت ادامه پيدا كردن موجب شكست عايقي و بروز خسارات سنگين گردد.
50ـ ماكزيمم جرياني كه در اثر بروز اتصالي در هر نقطه از شبكه (اتصال فاز به فاز يا فاز به زمين يا سه فاز) از آن ميگذرد را سطح اتصال كوتاه مينامند.
51ـ دو نوع زمین كردن وجود دارد:الف) زمين كردن حفاظتي ب) زمين كردن الكتريكي
52ـ زمين كردن حفاظتي يعني اينكه كليه قسمتهاي فلزي تأسيسات و تجهيزات كه در مجاورت ولتاژهاي بالا قرار دارند و خود داراي ولتاژ نميباشند را به شبكه زميني (Earth) متصل نماييم. مانند زمين كردن استراكچرها، بدنه ترانسفورماتورها و … .اگر زمين حفاظتي برقرار نگردد به دليل تجمع بارهاي الكتريكي بر روي قسمتهاي فلزي مذكور (پديده القاي خازني) هنگام تماس افراد با اين قسمتها خطر برقگرفتگي وجود دارد.زمين كردن الكتريكي يعني زمين كردن قسمتي از مدار الكتريكي، مانند زمين كردن مركز ستاره سيم پيچ ترانسفورماتورها يا ژنراتورها. زمين كردن الكتريكي براي برقراري امكان حفاظت سيستم و همچنين جلوگيري از ازدياد ولتاژ فازهاي سالم هنگام اتصال فاز به زمين در شبكه است.
53ـ مجموعه اقداماتي كه به منظور حفظ پايداري، قابليت اطمينان و غيره انجام ميگيرد را كنترل شبكه گويند.
54ـ مجموعه عمليات اپراتوري پستها در چهارچوب دستورالعملهاي صادره را بهرهبرداري پست گويند.
55ـ كليه عمليات يكه براي قطع و وصل بخشي از تجهيزات، به درخواست مركز كنترل يا واحدهاي عمليات تعميراتي و يا بنا به ضرورت و به درخواست واحد بهرهبرداري با هماهنگي مركز كنترل ديسپاچينگ ذيربط صورت ميپذيرد را مانور شبكه ميگويند.
56ـ هنگام بروز اتصالي در شبكه، سيستم حفاظتي با ارسال فرامين قطع به بريكرهاي مربوطه قسمت آسيب ديده را از شبكه جدا مينمايد. باز كردن بريكر تحت جريان اتصال كوتاه كه معمولاً چندين برابر جريان نامي بريكر است را قطعي زير اتصالي گويند.
57ـ با حاصلضرب ولتاژ قبل از اتصال كوتاه در جريان اتصال كوتاه، قدرت اتصال كوتاه بدست ميآيد.
58ـ مقدار ماكزيمم مگاولت آمپري است كه كليد قدرت بايد قابليت قطع آن را در زمان معين داشته باشد.
59ـ ظرفيت نامي ايستگاه برق بر اساس مجموع قدرت ظاهري ترانسفورماتورهاي نصب شده در آن برحسب مگا ولت آمپر و يا بر اساس ظرفيت حرارتي شينههاي آن بر حسب كيلوولت آمپر ميباشد.
60ـ قطع جريان برق مدار و جدا كردن آن از كليه سيستمهاي برقدار و تخليه الكتريكي تا حد ولتاژ صفر را بيبرق كردن مينامند.
61ـ احتمال بروز هرگونه خسارت جاني يا مالي و يا خروج از وضعيت عادي را خطر گويند.
62ـ حوادث، اتفاقات، مانورها و بروز معايب و عمليات انجام گرفته در پست را وقايع گويند.
63ـ هرگونه تغييرات بدون برنامه در ساختار سيستم و يا در كميتهاي الكتريكي آن، كه بتواند شرايط بهرهبرداري سيستم را تغيير دهد، حادثه ناميده ميشود. بنابراين قطع يك ديژنكتور، اضافه بار و يا خروج خودكار يك ترانسفورماتور يا خط … تا مجزا شدن يك يا چند بخش از شبكه و نهايتاً خاموشي كامل در سطح شبكه، هر كدام يك حادثه تلقي ميگردند.
64ـ بحران در شبكه برق عبارت است از شرايطي كه موجب خاموشي يا كاهش ضريب اطمينان در بهرهبرداري گردد.
65ـ عيب تجهيزات عبارت است از بروز هرگونه شرايط غير متعارف در تجهيزات.
66ـ به مجموعهاي از تجهيزات پست، خطوط هوايي و كابلهاي زميني در حال بهرهبرداري با ولتاژ 63 كيلو ولت اطلاق ميگردد.
67ـ به مجموعهاي از تجهيزات پست، خطوط هواي و كابلهاي زميني در حال بهرهبرداري با ولتاژهاي 400، 230 و 132 كيلو ولت اطلاق ميگردد.
68ـ محلي است كه در آن شبكه فوق توزيع و فيدرهاي 20 كيلو ولت زير پوشش، هدايت و كنترل ميگردد.
69ـ محلي است كه در آن شبكه انتقال زير پوشش و فعلاً نيروگاههاي كمتر از 100 مگا وات، هدايت و كنترل ميشوند.
الکترون چیست؟
الكترون معناي يوناني كهربا است كهربا ماده اي است كه در مالش به پارچه پشمي باردار شده و خرده هاي كوچك كاه را جذب مي كنداين ربايش بعلت نيرويي مرموز اتفاق مي افتد كه يونانيان آن را الكتريسيته ناميده اند اجزای ماده : همه مواد از ملكولهایي شكل ميگيرند كه آنها نيز خود از اتمها ساخته مي شوند . اتمها از دو جز’ اصلي الكترون و هسته ساخته مي شوند كه الكترونها در مدارهاي مشخص بدور هسته در گردش مي باشند .
پس چه عاملي سبب ماندن الكترون در مدار مشخص خود مي شود؟
بين الكترون و هسته نيروي جاذبه الكتريكي وجود دارد كه اندازه آن برابر نيروي دافعه گريز از مركز ناشي از چرخش سريع الكترون بدور هسته مي باشد درون
هسته چيست ؟
هسته شامل ذرات بسياري است كه مهمترين آنها از نظر جرم پروتون و نوترون است .
بار الكتريكي چيست ؟
بين الكترونها و پروتونها نيروي جاذبه و بين خودشان باهم نيروي دافعه وجود دارد كه ماهيت اين نيروها هنوز شناخته نشده است اما براي تحليل ساده تر بارالكتريكي را مطرح میکنند كه براي الكترون با علامت منفي و براي پروتون با علامت مثبت مشخص شده است
چگونه می توان مواد را باردار کرد ؟
روشهای باردار کردن ماده همان روشهای توليد الکتريسيته است .بعبارت ديگر می توان با استفاده از اين روشها الکتريسيته توليد کرد . ساده ترين اين روشها مالش دو ماده بهم است که باعث می شود الکترونها از يک ماده به ماده ديگری بروند و در نتيجه اختلاف بار بين دو ماده ايجاد شود . مثلا مالش يک ميله شيشه ای به يک پارچه پشمی سبب باردار شدن هر دو ماده می شود که يکی بار مثبت ( کمبود الکترون ) و ديگری بار منفی (ازدياد الکترون) می يابد
نيروي الكتريكي چيست ؟
بين بارهاي الكتريكي اعم از مثبت يا منفي نيروي الكتريكي وجود دارد اين نيرو به مقدار بار الكتريكي و فاصله آنها از هم بستگي دارد . مطابق قانون كولن مقدار نيرو از حاصل ضرب بارها در ضريب ثابتي كه به جنس محيط بستگي دارد تقسيم بر مجذور فاصله بين دو بار بدست مي آيد . اما در تحليل ساده تر هرچه مقدار بارها بيشتر باشد مقدار نيرو نيز بيشتر و هرچه فاصله آنها بيشتر شود مقدار نيرو نيز كمتر مي شود.
مواد در حالت عادي از نظر بار الكتريكي چگونه اند ؟
همه مواد در حالت عادي داراي مقدار الكترون و پروتون مساويند به همين دليل از نظر برايند بارهاي الكتريكي خنثي مي باشندچگونه مي توان يك ماده خنثي را باردار كرد ؟هرگاه تعادل بين بارهاي مثبت و منفي در يك جسم خنثي بهم بخورد ماده بار دار شده است . بهمين منظور كليه روشهاي توليد الكتريسيته كاري نمي كنند جز برهم زدن تعادل بين بارهاي الكتريكي مثبت و منفي . مي دانيم كه الكترون نسبت به پروتون قابليت جابجايي و حركت بيشتري دارد . بنابراين مي توان با دادن يا گرفتن الكترون ماده را باردار نمود . اگر تعداد الكترونها بيشتر از تعداد پروتونها شود جسم بار منفي و در صورتي كه عكس اين حالت روي دهد جسم بار مثبت پيدا مي كند باردار كردن مواد چه ربطي به توليد الكتريسيته دارد ؟اجازه دهيد براي جواب به اين سوال نخست مواد را دسته بندي كنيم .
مواد از نظر هدايت الكتريكي به چند دسته تقسيم مي شوند ؟
همه مواد از نظر هدايت الكتريكي جز يك از سه دسته زير مي باشندالف - هادي ها : موادي كه براحتي برق را از خود عبور مي دهند ب - عايقها : موادي كه برق را از خود عبور نمي دهند ج - نيمه هادي ها : اين مواد در شرايط خاصي مانند هادي ها يا نيمه هادي ها عمل مي كنند . اما در حالت عادي برق را به مقدار ناچيز از خود عبور مي دهند
جريان الكتريكي چيست ؟
هرگاه حاملهاي الكتريسيته ( الكترونها ) در يك هادي بحركت درآيند جريان الكتريكي ايجاد مي شوند . اما هر حركت الكتروني جريان برق نيست . بلكه اين حركت بايد در يك مسير مشخص باشد .هر چقدر الكترونهاي بيشتري در زمان كمتري در مسير مشخص حركت كنند مقدار جريان نيز بيشتر مي شود
آمپر چيست ؟
براي دانستن ميزان جريان بايد بتوان آن را با عدد بيان كرد كه به همين منظور از واحد سنجش جريان كه همان آمپر است استفاده مي شود مقدار يك آمپر جريان چقدر است ؟هرگاه از يك هادي تعداد 28/6 ضربدر 10 بتوان 18 الكترون در يك ثانيه بگذرد اين ميزان الكترون در زمان يك ثانيه معرف يك آمپر جريان الكتريكي است
ولتاژ چيست ؟
دانستيم هرگاه الكترونها در يك هادي در مسير مشخصي بحركت در آيند جريان الكتريكي ايجاد مي شود . اما الكترونها بدون دريافت نيرو و انرژي از مدار گردش بدور هسته خارج نمي شوند . بنا براين براي توليد جريان نياز به يك نيرو داريم كه آن را از منابع توليد نيرو مانند باتري مي گيريم . بعبارت ساده تر نيروي لازم جهت ايجاد جريان ولتاژ نام دارد كه واحد اندازه گيري آن ولت است
چگونه مي توان ولتاژ توليد كرد ؟
اين سوال پاسخ سوال ديگري نيز مي تواند باشد كه همان روشهاي توليد الكتريسيته است .
مي دانيم كه انرژي توليد نمي شود بلكه از صورتي به صورت ديگر تبديل مي گردد . از آنجاييكه الكتريسيته هم انرژي است پس بايد تبديل شده انرژي هاي ديگر باشد . انرژيهايي كه بصورت متعارف براي توليد برق بكار مي رود عبارتند از : انرژي شيميايي در باتريها - انرژي مغناطيسي در ژنراتورها - انرژي نوراني در باتريهاي خورشيدي - انرژي حرارتي در ترموكوپلها - انرژي ضربه اي در پيزو الكتريك و غيره
مقاومت چيست ؟
الكترونها در هادي براحتي نمي توانند حركت كنند زيرا در مسير حركت آنها موانعي وجود دارد كه بطور ساده آنها را مقاومت هادي در برابر عبور جريان مي گوييم .هرچه قدر اين موانع كمتر باشد عبور جريان بهتر صورت ميگيرد و مي گوييم جسم هادي بهتري است . اين موضوع نخستين بار توسط سيمون اهم يك فيزيكدان آلماني مطرح شد . به همين دليل واحد اندازه گيري مقاومت اهم است
منظور از مدار الكتريكي چيست ؟
حال با دانستن سه فاكتور اساسي در برق ( جريان ولتاژ مقاومت ) مدار الكتريكي را تعريف مي كنيم : هر مدار الكتريكي يك مجموعه از توليد كننده برق - مصرف كننده آن و سيمهاي ارتباطي بين ايندو است
چند نوع مدار الكتريكي داريم ؟
دو نوع مدار الكتريكي وجود دارد مدار الكتريكي باز كه در آن ارتباط بين توليد كننده در نقطه يا نقاطي قطع است و در نتيجه جريان در مدار وجود ندارد و مدار الكتريكي بسته كه مسير عبور جريان كامل است و مصرف كننده از توليد كننده انرژي دريافت كرده و آنرا به صورتهاي ديگر تبديل ميكند مانند يك لامپ كه برق را به نور تبديل مي كند .
منظور از اتصالي در يك مدار يا اتصال كوتاه چيست ؟
هرگاه در يك مدار بسته جريان از مسيري بجز از مصرف كننده بگذرد و مقدار آن زياد تر از حد مجاز باشد اين وضعيت را اتصال كوتاه مي گوئيم . در حالت اتصال كوتاه سيم كشي مدار و توليد كننده برق در معرض آسيب جدي قرار مي گيرند زيرا جريان مدار بسيار زياد شده و باعث داغ شدن سيم كشي و اضافه بار شدن منبع توليد كننده برق مي گردند در نتيجه اتصال كوتاه بايد سريعا و بصورت خودكار قطع شود كه اين وظيفه بعهده فيوز است اساس
كار فيوز چيست ؟
فيوز يك عنصر حفاظتي در مدار است كه هرگونه اضافه جرياني را كه بيشتر از مقدار نوشته شده روي فيوز باشد تشخيص داده و آنرا سريع قطع ميكند . بدين صورت كه جريان اضافه سبب توليد گرما در فيوز شده و يك سيم حساس به حرارت را كه در مسير عبور جريان و در داخل فيوز قرار دارد ذوب ميكند و در نتيجه مسير عبور جريان قطع شده و اتصال كوتاه بطور موقت برطرف مي شود اما تا زماني كه عامل ايجاد كننده اتصال كوتاه مرتفع نگردد عوض كردن فيوز فايده اي ندارد
خطرات ناشي از برق كدامند ؟
خطراتي كه از برق ناشي مي شوند عموما به دو دسته خطرات آتش سوزي و خطرات برق گرفتگي تفسيم ميشوند . در صورتيكه در يك مدار الكتريكي اتصال كوتاه پيش آيد و برطرف نشود جريان مدار بشدت افزايش يافته و حرارت زيادي تولد مي كند . اين حرارت سبب آتش گرفتن عايق سيم ها و گسترش آن به مواد آتش گير ديگر است . خطر ناشي از برق گرفتگي مستقيما شخص را تهديد مي كند
جريان خطا چيست و چند نوع است ؟
در صورتيكه در مدار الكتريكي جريان از مسير درست خود جاري نشود آنرا جريان خطا مي گويند . اين جريان ممكن است از طريق اتصال بدنه به زمين جاري شود يا از مدار اصلي بگذرد كه ميزان آن بيشتر از حد مشخص مدار است كه آنرا اتصال كوتاه يا اضافه بار گويند . در حالت اتصال كوتاه دو نقطه اي از مدار كه نسبت به هم داراي ولتاژ هستند بهم اتصال مي يابند ( توسط يك مقتومت بسيار كوچك ) و در حالت اضافه بار تعداد مصرف كننده ها بيشتر از مقدار مجاز آنها مي شود
منظور از برق گرفتگي چيست ؟
اگر جريان برق از بدن انسان يا حيوان بگذرد برگ گرفتگي ايجاد مي شود . ممكن است اندازه جريان عبوري از بدن محسوس نباشد كه در اين صورت برق گرفتگي قابل تشخيص نيست . اما در صورتيكه ميزان جريان عبوري زياد شود ابتدا شوك به بدن وارد مي شود و در صورت زيادتر شدن جريان سبب قطع ضربان قلب - ايست تنفس و در نهايت مرگ مغزي مي شود اندازه
جريان و ولتاژ مجاز چقدر است ؟
براي جريان متناوب 15 ميلي آمپر و براي جريان مستقيم 60 ميلي آمپر - ولتاژ متناوب 65 ولت و ولتاژ مستقيم 45 ولت است چگونه مي توان شخص را از خطر برق گرفتگي محافظت كرد؟: به اين منظور بايد تمامي گزينه هايي را كه سبب برق گرفتگي مي شود يافت و آنها را بي اثر كرد . مهترين عاملي كه سبب برق گرفتگي مي شود اتصال بدنه است . در اين حالت بكمك كليد FI يا سيم ارت يا كليد FU يا سيستم نول اتصال بدنه را حذف مي كنيم . مي توان از دستگاههايي استفاده كرد كه بدنه عايقي دارند و امكان اتصال بدنه در آنها وجود ندارد . مي توان ولتاژ كار دستگاهها را كمتر از ولتاژ خطرناك براي بدن - كمتر از 65 ولت - بكار برد و در نهايت مي توان از ترانسهاي ايزوله استفاده كرد كه باعث جدا سازي فاز برق شهر از تغذيه دستگاه مي شود و در نتيجه در صورت اتصال بدنه خطر برق گرفتگي از بين مي رود
توان الكتريكي چيست ؟
اصولا توان به معني سرعت تبديل انرژي است . در دستگاههايي كه براي تبديل انرژي بكار مي روند هر چقدر اين سرعت بيشتر باشد قدرت دستگاه نيز بيشتر است . مثلا در ژنراتور توان بيشتر نشاندهنده توليد انرژي برقي ! بيشتري است . در مصرف كننده ها نيز همين موضوع صدق مي كند . لامپي كه توان بيشتري دارد نور زيادتري هم توليد مي كند
توان را چگونه محاسبه كنيم ؟
سرعت تبديل انرژي از تقسيم مقدار آن بر زماني كه آن انرژي تبديل شده بدست مي آيد.( انرژي الكتريكي از حاصل ضرب ولتاژ در جريان در زمان بدست مي آيد ) . اگر ميزان انرژي را بر زمان تقسيم كنيم مي ماند حاصل ضرب ولتاژ مدار در جريان آن كه اين همان رابطه توان است (توان = ولتاژ × جريان ) . البته اين رابطه فقط براي مدارهاي DC صدق مي كند و در مدارات ACرابطه ديگري دارد كه بعدا به آن مي پردازيم
واحد و دستگاه اندازه گيري توان چيست ؟
توان با واحد وات و در مقادير بالاتر با كيلو وات و مگاوات سنجيده مي شوند كه توسط واتمتر اندازه گيري مي شود ادارات برق چگونه بهاي برق مصرفي ! را محاسبه مي كنند ؟در همه انشعابات ؛ كنتور ميزان انرژي تحويلي به مصرف كننده ها را اندازه مي گيرد و توسط شماره هايي نشان مي دهد . اين شماره ها بر حسب كيلو وات ساعت است . براي دانستن ميزان مصرف يك ماه : شماره ماه قبل را از شماره جديد كسر مي كنند همچنين هر مشترك موظف است در ماه مبلغي را بعنوان حق اشتراك كه ارتباطي به ميزان مصرف ندارد بپردازد . بعبارت ديگر شما هرچقدر برق مصرف كنيد يك مبلغ ثابت ماهيانه بنام حق آبونمان به آن اضافه مي شود . بهاي برق مصرفي هم از حاصل ضرب مصرف يكماه در بهاي هر كيلو وات ساعت بدست مي آيد كه در آخر به آن آبونمان و نيز ماليات صدا و سيما اضافه مي شود . كه آخرين مورد هيچنفعي براي اداره برق ندارد. چرا نرخ برق بصورت تصاعدي حساب مي شود ؟اين امر به منظور تشويق مشتركين به مصرف كمتر مي باشد . البته مصرف كمتر سبب كاهش بار نيروگاهها و پست هاي توزيع مي شود و اين خود باعث كمتر روشن ماندن ژنراتورها و پايين آمدن هزينه مي شود . البته در كشورهاي پيشرفته بعلت فراواني نيروگاهها هزينه روشن كردن مجدد ژنراتور زيادتر از خاموش ماندن آن است و اين سبب تشويق مصرف كننده به افزايش مصرف است بعبارت ديگر نرخ تصاعدي در اين كشورها برعكس ايران است
منظور از زمان اوج مصرف چيست ؟
در زمانها خاصي از شبانه روز بيشترين انرژي از شبكه برق كشيده مي شود كه معمولا ابتداي شب است زيرا در اين زمان بيشتر مصارف روشنايي در منازل و خصوصا مغازه ها وجود دارد . در اين مواقع ژنراتورها بيشترين بار را متحمل مي شوند و در نتيجه سوخت بيشتري نيز مصرف مي شود .
اساس كار كنتور چيست ؟
كنتور ها بر اساس نيروي الكترومغناطيس عمل مي كنند . مي دانيم كه اگر از يك سيم پيچ جريان برق بگذرد در اطراف آن يك ميدان مغناطيسس ايجاد مي شود كه شدت و جهت اين ميدان به جريان عبوري از سيم پيچ بستگي دارد . در كنتور هاي تكفاز دو دسته سيم پيچ وجود دارد كه يكي از آنها داراي تعداد دور كم و قطر بيشتر نسبت به ديگري است . سيم پيچ ضخيمتر با دور كمتر را سيم پيچ جريان و ديگري را سيم پيچ ولتاژ مي نامند
نحوه نصب كنتور تكفاز در مدار چگونه است ؟
سيم فاز را به سر سيم پيچ جريان وصل نموده و از سر ديگر آن فاز را مي گيرند . و دو سر سيم پيچ ولتاژ را به فاز و نول وصل مي كنند . زماني كه مصرف كننده اي به كنتور وصل مي شود جريان از سيم فاز و نول مي گذرد . بعبارت ديگر جريان مصرف كننده از سيم پيچ جريان مي گذرد و در آن يك ميدان مغناطيسي ايجاد مي كند . سيم پيچ ولتاژ كه هميشه به برق وصل است و داراي يك ميدان مغناطيسي ثابت است كه مقدار آن هيچ ارتباطي به مصرف كننده متصل شده به كنتور ندارد . اين دو ميدان مغناطيسي بر هم اثر كرده و سبب ايجاد نيروي حركتي در صفحه آلومينيومي درون كنتور مي شود . سرعت حركت اين صفحه با جريان مصرف كننده رابطه مستقيم دارد . اين حركت توسط يك محور و چرخ دنده به يك شماره انداز يا نمراتور ارتباط دارد و بر اساس گردش آن شماره ها زياد مي شود . اين شماره ها بجز رقم اول ميزان كاركرد كنتور يا همان مصرف انرژي الكتريكي را بر حسب كيلو وات ساعت نشان ميدهند .البته درون كنتور قطعات ديگري هم نظير : آهنرباي سرعت گير و پيچهاي تنظيم و ... وجود دارند كه ما از توضيح آنها صرف نظر كرده ايم .
انواع كنتور كدامند ؟
براي مصارف خانگي دو نوع كنتور تكفاز و سه فاز بطور عام وجود دارند كه در دسته بندي كنتورها به نوع اكتيو معروفند . اما در مصارف صنعتي مي توان به كنتورهاي راكتيو و كنتورهاي دو تعرفه اشاره كرد كه در جلسات قبل مختصري در باره آنها توضيح داده ايم
كنتور هاي پيشرفته چگونه كار مي كنند ؟
در كشورهاي برخوردار از تكنولوژي ديگر كنتور نويسي به مفهوم رايج آن در ايران منسوخ شده است . در اين كشورها كه پول الكترونيكي بسيار رايج است از كنتورهاي هوشمند كه در بازه هاي زماني خاص ميزان مصرف را مشخص كرده و به ادارات برق گزارش مي دهند استفاده مي شود . اين كنتورها ميزان مصرف را از طريق همان خطوط برقي كه آنرا مي رسانند به توزيع كننده اطلاع مي دهند و شركتهاي فروشنده برق نيز بطور خودكار از حساب مصرف كننده برداشت مي كنند . در صورت موجود نبودن حساب و پس از اخطارهاي كتبي از طريق فرمان از راه خطوط برق بصورت خودكار كنتور برق مشترك را قطع مي كند و مشترك پس از پرداخت هزينه مي تواند از خدمات شركت فروشنده استفاده كند .
آيا مي توان سر كنتور را كلاه گذاشت ؟
اين مساله مانند خريد كالايي است بدون پرداخت وجه آن و درنتيجه نارضايتي صاحب كالارا به دنبال دارد . هدف من از ارائه اين راهكار سواستفاده از اعتماد اداره برق نيست و اما جواب اين سوال : بايد گفت كه مي توان شماره انداز كنتور را از كار انداخت كه براي اين كار سه راه حل وجود دارد 1 – قطع سيم پيچ جريان 2 – قطع سيم پيچ ولتاژ 3 – از حالت تعادل خارج كردن كنتور .............اجازه بدهيد كه اين موضوع را زياد باز نكنيمچگونه با لمس كنتور به برق دار بودن آن پي ببريم ؟زماني كه برق به كنتور وصل مي شود در سيم پيچ ولتاژ آن جريان ايجاد مي شود . اين جريان همانطور كه قبلا گفتم ارتباطي به مصرف كننده ندارد . اين جريان ميدان مغناطيسي را در كنتور ايجاد ميكند كه سبب لرزش خفيف آن مي شود . پس اگر كف دست را روي شيشه كنتور بگذاريم با احساس اين لرزش متوجه برقدار بودن آن مي شويم در كنار بعضي از كنتورها صداي وزوز ناشي از چيست ؟ اين صدا كه شبيه جليز و وليز است ارتباطي به خود كنتور ندارد بلكه مربوط به فيوز است كه معمولا در كنار كنتور نصب مي شود . اگر اتصال فيوز از نظر الكتريكي درست نباشد ( وجود فاصله هوايي در محل تماس ) و جريان زيادي از فيوز كشيده شود در اين حالت قوسهاي الكتريكي كوچكي در محل تماس ايجاد مي شود كه باعث ايجاد اين صدا مي شود . اين قوسها سبب ذوب سطحي محل تماس شده و مقاومت و حرارت محل تماس را افزايش ميدهد . در نتيجه باعث افت ولتاژ و در نهايت قطع و وصل جريان مي شود . براي از بين بردن اين ايراد بايد فيوز را محكم كرد ( براي فيوزهاي پيچي ) يا در نوع مينياتوري پيچهايي را كه سيم زير آن قرار دارد سفت نمود . در آخر اگر رفع نشد فيوز را عوض كرد.
منظور از افت ولتاژ در شبكه ها چيست ؟
مي دانيم كه هرگاه در يك مدار از مقاومت جريان بگذرد در دو سر آن ولتاژي ايجاد مي شود كه مطابق قانون اهم از حاصل ضرب ميزان جريان عبوري از مقاومت در مقدار مقاومت بدست مي آيد . در شبكه ها علاوه بر مصرف كننده ها كه به نوعي مقاومت بحساب مي آيند مقاومتهاي ناخواسته ديگري هم وجود دارند كه سبب كاهش ولتاژ دو سر بار مي شوند . مهمترين اين مقاومتها همان مقاومتهاي سيمهاي حامل جريان است . مقاومت سيمها با سطح مقطع آنها نسبت معكوس و با طول آنها نسبت مستقيم دارد به عبارت ديگر با افزايش طول يا كاهش سطح مقطع يا هردو ميزان مقاومت سيمها زياد مي شود كه همين موضع افت ولتاژ را زياد مي كند .
درصورت افزايش افت ولتاژ چه تاثيري در كاركرد مدار و شبكه ايجاد مي شود ؟
ولتاژي كه به دو سر مصرف كننده مي رسد همان ولتاژ خط است كه افت ولتاژ از آن كم شده . هرچقدر افت ولتاژ بيشتر باشد ولتاژي كه مصرف كننده مي رسد كمتر خواهد بود . برخي دستگاهها در برابر كاهش ولتاژ كار زياد حساس نيستند . مانند تلويزون يا ساير دستگاهها الكترونيكي . زيرا اين دستگاهها در داخل مجهز به مدارات تثبيت كننده ولتاژ هستند كه به آن رگولاتور مي گويند . اما برخي ديگر به كاهش ولتاژ بسيار حساسند . مثلا موتور ها يه لامپها كه نقطه كارشان تغيير مي كند و همين امر در راندمان دستگاه تاثير مستقيم مي گذارد . بنابراين در طراحي شبكه بايد افت ولتاژ مورد نظر قرار بگيرد .
آيا مي توان افت ولتاژ را صفر كرد ؟
در مدارات صفر كردن افت ولتاژ در صورتي ممكن است كه مقاومت سيمها را صفر كنيم كه اين موضوع از نظر عملي امكان پذير نيست . اما مي توان مقدار آن را تا حد مجاز كاهش داد .
منظور از حد مجاز افت ولتاژ چيست ؟
در طراحي دستگاهها مقداري تلورانس براي تغيير ولتاژ بصورت مجاز در نظر مي گيرند به اين معني كه اگر ولتاژ در اين محدوده مجاز تغيير كند دستگاه دچار اختلال نشود . از همين موضوع مي توان به منظور تعيين درصد مجاز افت ولتاژ كمك گرفت . در شبكه هاي بطور كلي مقدار مجاز را 5 درصد ولتاژ كل مدار در ابتداي خط در نظر مي گيرند كه از اين مقدار نيم درصد مربوط به ادارات برق است كه نبايد بيشتر از اين مقدار را افت داشته باشند . يك ونيم درصد در مصارف روشنايي و سه درصد براي مصارف موتوري در نظر مي گيرند . براي كاهش ميزان افت ولتاژ يك سيستم بايد تا حد امكان مقاطع سيم ها را زياد انتخاب كرد . البته براي اينكار مي بايد ابتدا ميزان جريان عبوري از سيستم يا همان توان مصرفي را داشت . سپس با در نظر گرفتن طول مسير سيم كشي و نيز درصد مجاز افت ولتاژ سطح مطع مناسب را انتخاب كرد . ( محاسبه كرد ) كه براي اينكار از رابطه زير استفاده مي شود . S=2*L*I/X*DV*V
در رابطه بالا عناصر عبارتند از : L طول مسير سيم كشي I اندازه جريان مصرفيX اندازه هدايت مخصوص سيم كه براي مس 56 و براي آلومينيوم 35 استDV اندازه در صد مجاز افت ولتاژ مي باشد كه براي مصارف روشنايي 5/1 ، برا ي موتورها 3 و براي پستها 5/0 درصد در نظر گرفته مي شود V هم ولتاژ شبكه مي باشد . براحتي بكمك اين رابطه نمره سيم قابل محاسبه است . البته براي سادگي كار امروزه بيشتر از جداول انتخاب سيم استفاده مي شود كه بايد به يك نكته توجه داشت و آن اين كه اگر سيمي را از اين جداول انتخاب كرديد حتما با توجه به فاصله مسير سيم كشي دصد افت ولتاژ آن را حساب كنيد و پس از مقايسه با مقدارمجاز مشخص كنيد كه انتخابتان صحيح بوده يا خير.
آخرین ویرایش: