ارزيابي عملکرد زعفران (.Crocus sativus L) در كشت مخلوط با غلات، حبوبات و گياهان دارويي
زعفران(Crocus sativus L.) ، گياه زراعي با ارزشي است که عمدتا در ايران، هند و يونان رشد مي کند. چرخه زندگي اين گياه کوتاه بوده و بيشتر دوران رشد و نمو گياه منطبق بر ماههاي پاييز و زمستان بوده که امکان رشد براي ساير گياهان زراعي وجود ندارد. بنابراين در تمام طول سال از زمين استفاده نمي کند، لذا کشت مخلوط زعفران با ساير گياهان زراعي ممکن است با صرفه اقتصادي همراه باشد. به منظور ارزيابي پتانسيل کشت مخلوط زعفران با ساير گياهان زراعي، اين آزمايش در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه فردوسي مشهد در سال هاي 87-1385 به صورت طرح بلوک هاي کامل تصادفي با سه تکرار به مرحله اجرا درآمد. تيمارها عبارت بودند از ترکيبات مختلف زعفران با سه گروه از گياهان زراعي شامل غلات: گندم بهاره و پاييزه(Triticum aestivum) ، حبوبات: عدس (Lens culinaris) و نخود (Cicer arietinum) و گياهان دارويي: اسفرزه (Plantago ovata)، خاكشير(Discurinia sophia) ، سياه دانه (Nigella sativa)، زنيان (Carum copticum) و زيره سبز (Cuminum cyminum) که به صورت رديف هاي جايگزين کشت شدند. تيمار کشت خالص زعفران نيز به منظور مقايسه، در نظر گرفته شد. نتايج بدست آمده از تجزيه مرکب آزمايش نشان داد که مزيت نسبي کشت مخلوط زعفران با ساير گياهان زراعي از لحاظ مجموع ارزش نسبي (RVT) تنها در کشت مخلوط زعفران با سياه دانه و زنيان بدست آمد. مقاديرRVT در کشت مخلوط زعفران با سياه دانه و زنيان به ترتيب 85/1 و 16/2 بود. کشت خالص زعفران با 06/1 و مخلوط آن با زنيان با 12/0 کيلوگرم در هکتار به ترتيب بيشترين و کمترين ميزان عملکرد را دارا بودند. اما بطور کلي عملکرد زعفران در تيمارهاي کشت مخلوط بجز در بين کشت مخلوط زعفران با عدس و مخلوط آن با زنيان تفاوت معني داري با يکديگر نداشتند. بين تيمارها از نظر تعداد کورم در بوته، تعداد جوانه در کورم و نيز وزن تر و خشک کورم نيز تفاوت معني داري وجود نداشت. با افزايش تعداد دفعات آبياري (آب مورد نياز براي گياه زراعي همراه)، از ميزان عملکرد زعفران کاسته شد (05/p<0)، اما بين RVT و تعداد دفعات آبياري، ارتباط مثبتي وجود داشت (05/p<0).
sid.ir
