(معاونت اجراء و ساخت کارگاه فازهای ۱۵و۱۶)
تهیه شده توسط: مجتبی مزنگی
۱-مقدمه:
میدان گازی پارس جنوبی با مساحت ۳ هزار و۷۰۰ کیلومتر مربع در ۱۰۵ کیلومتری جنوب غربی بندر عسلویه در آب های خلیج فارس قرار دارد. بنادر عسلویه و تمبک به ترتیب در ۲۷۰و۲۲۰ کیلومتری جنوب شرقی بوشهر به عنوان منطقه ساحلی برای ایجاد تاسیسات خشکی و توسعه مرحله ای این میدان انتخاب شده اند. این میدان بالغ بر ۱۴ میلیون متر مکعب گاز را به همراه ۱۸ میلیارد بشکه میعانات گازی در لایه های مختلف خود جای داده است.
در تاسیسات پالایشگاهی فاز ۱۵و۱۶ پارس جنوبی نحوه انتقال گاز و میعانات گازی از سکوهای دریایی به پالایشگاه به صورت ۳ فاز می باشد. تاسیسات دریایی شامل دو سکوی سه چاهی برای حفر ۲۰حلقه چاه توسعه ای،۲ رشته خط لوله زیر دریایی۳۲اینچ و دو رشته خط لوله ۵/۴اینچ جهت انتقال مخلوط مونو اتیلن گلایکول وآمین از ساحل به سکوها می باشد که هر یک بطول ۱۰۵ کیلومتر میباشند.
تاسیسات پالایشگاه گازی این دو فاز شامل ۴ ردیف عملیاتی در ساحل به ظرفیت ۵۰ میلیون متر مکعب احداث شده که شامل واحدهای دریافت و جداسازی گاز و میعانات گازی، تثبیت میعانات گازی و همچنین شیرین سازی، نم زدایی، تنظیم نقطه شبنم، مرکاپتان زدایی و تراکم گازی جهت انتقال، بازیافت و انجماد گوگرد و واحد احیاء مونو اتیلن گلایکول جهت انتقال با خطوط لوله ۵/۴ به سکوها و تزریق به خطوط لوله انتقال گاز ۳۲ اینچ می باشد.
محصول گاز پالایشگاه با استفاده از خط لوله ۵۶ اینچ به خط لوله سراسری سوم انتقال گاز در منطقه کنگان ارسال می شود.
۲-مشخصات کلی فازها:
• طرح و توسعه مرحله اول (فاز ۱)
طرح توسعه فاز ۱ میدان گازی پارس جنوبی به منظور استحصال روزانه ۱۰۰۰میلیون فوت مکعب گاز طبیعی و میعانات همراه آن برنامه ریزی شده است. در این مرحله علاوه بر تولید ۲۵ میلیون متر مکعب در روز گاز تصفیه شده جهت مصارف داخلی و صادرات تولید روزانه ۴۰۰۰۰بشکه میعانات گازی و۲۰۰تن گوگرد جامد جهت صادرات نیز در نظر گرفته شده است. ساخت اجزاء این فاز به عهده شرکت ایرانی پترو پارس بوده است. تاسیسات دریایی طرح فاز ۱ در فاصله حدود ۱۰۵ کیلومتری ساحل بندر عسلویه در خلیج فارس و در نزدیکی مرز آبی ایران با قطر احداث شده است. مسئولیت حفاری این فاز بر عهده شرکت نفت و گاز پارس بوده و حفاری ۱۲ حلقه چاه از هر سکو تا بالای سنگ مخزن تا عمق نهایی ۳۷۴۵ و۳۸۷۰ متری انجام گرفته است وقرارداد پالایشگاه خشکی این مرحله با شرکت دایلم کره و سازمان گسترش صنایع ایران(Hydro) و سکوهای دریایی با مشارکت سامسونگ و صدرا امضاء شده، ضمناٌ تاسیسات جانبی پالایشگاه(Utility) شامل آب، برق، بخار به شرکت ایرانی مپنا واگذار شده است.
• طرح توسعه مراحل دوم و سوم:
اجرای مراحل دوم و سوم توسعه میدان برای استحصال ۲ هزار میلیون فوت مکعب گاز و ۸۰ هزار بشکه میعانات گازی و ۴۰۰ تن گوگرد در روز به صورت بیع متقابل در ۲۵ مهر ماه ۱۳۷۷ به کنسرسیوم توتال، گاز پروم و پتروناس واگذار شد. بهره برداری از اولین واحد این طرح در شش ماهه اول سال ۱۳۸۱برنامه ریزی شده است.
بهره برداری از میدان در ۴ مرحله انجام می شود و انتقال گاز و میعانات گازی به پالایشگاه خشکی با شرکت هیوندای از کره و قرارداد ساخت سکوهای دریایی با شرکت MPCC ابوظبی و کشتی سازی خلیج فارس، ساخت لوله ۳۲ اینچ انتقال گاز از دریا به ساحل با مشارکت لوله سازی اهواز وسالزگیتر و پوشش بتنی لوله ها و نصب آن در دریا توسط شرکت هیوندای و شرکت مهندسی و ساخت تاسیسات دریایی به عنوان پیمانکار فرعی معتقد اجرا شده است. تاسیسات دریایی این مراحل شامل دو سکوی حفاری برای حفر بیست حلقه چاه انجام شده است. ۲ رشته خط لوله زیردریایی ۳۲ اینچ و ۵/۴ اینچ هر یک به طول ۱۰۵ کیلو متر خط لوله ۵/۴ اینچ جهت انتقال منواتیلن گلایکول(MEG)از ساحل به سکوها برای تزریق در خطوط گاز و کنترل خوردگی می باشد.
• فازهای چهارم و پنجم
فازهای ۴ و ۵ این طرح به منظور تولید روزانه ۵۰ میلیون متر مکعب گاز طبیعی جهت مصارف داخلی صادرات، و همچنین تولید سالانه حدود ۰۵/۱ میلیون تن گازمایع(LPG) و تولید روزانه ۸۰ هزار بشکه میعانات گازی و ۴۰۰ تن گوگرد جهت صادرات و تولید سالانه یک میلیون تن اتان به عنوان خوراک واحدهای پتروشیمی طراحی گردیده است، عملیات اجرایی این دو فاز توسط مشارکت آنی و پتروپارس در سال ۸۰ آغاز شده است واولین مرحله بهره برداری آن در شهریور ۱۳۸۳ شروع شده است.
تاسیسات دریایی هر فاز به طور مستقل برای تولید روزانه ۱۰۰۰ میلیون فوت مکعب گاز ترش و میعانات گازی همراه طراحی شده است که این تاسیسات نیز در فاصله ۱۱۰ کیلومتری ساحل بندر عسلویه نصب گردیده است و شامل سکوهای چاهی به ظرفیت هر سکو ۱۵ چاه است.
• فازهای ۶ و۷ و۸:
با اجرای فازهای ۶ و۷ و۸ حدود ۸۰ میلیون متر مکعب گاز ترش جهت تزریق به حوزه نفتی آغاجاری و ۲/۱ میلیون تن گاز مایع (LPG) در سال جهت صادرات و ۱۲۰ هزار بشکه میعانات گازی در روز جهت صادرات تولید خواهد شد. عملیات اجرایی این ۳ فاز نیز توسط شرکت پتروپارس آغاز گردیده است.
• فازهای ۹ و۱۰:
در طراحی این دو فاز نیز مانند فازهای ۴ و ۵ تولید روزانه ۵۰ میلیون متر مکعب گاز طبیعی جهت مصارف داخلی و صادرات و ۸۰ هزار بشکه میعانات گازی و ۴۰۰ تن گوگرد جهت صادرات و تولید سالانه یک میلیون تن اتان جهت مصرف در مجتمع های پتروشیمی و ۰۵/۱ میلیون تن گاز مایع (LPG) در نظر گرفته شده است.
• فازهای ۱۱ و ۱۲:
اجرای این دو فاز به منظور تولید روزانه ۵۵ میلیون متر مکعب گاز ترش جهت خوراک واحدهای تصفیه و مایع سازی گاز (LNG) و ۸۰ هزار بشکه میعانات گازی جهت صادرات برنامه ریزی شده است.
• فازهای ۱۳ و ۱۴:
علاه بر فازهای فوق، اجزای فازهای ۱۳ و ۱۴ نیز به منظور تولید روزانه ۱۴۰۰ میلیون فوت مکعب (LNG) و ۷۰۰ میلیون فوت مکعب(GTL) برنامه ریزی شده است.
۳- طرح های جانبی تاسیسات زیربنایی
اسکله صادراتی – تدارکاتی، فرودگاه، جاده سازی، آب رسانی به منطقه و اسکان شاغلین از طرح های جانبی تاسیسات زیر بنایی طرح توسعه میدان گاز پارس جنوبی است.
۴- فازهای ۱۵ و ۱۶
واحد ۱۰۰: تاسیسات دریافت (Reception facility)
خوراک ورودی با پالایشگاه که از طریق ۲ خط لوله ۳۲ اینچی منتقل می شود در ابتدا وارد واحد ۱۰۰ میشود.
تهیه شده توسط: مجتبی مزنگی
۱-مقدمه:
میدان گازی پارس جنوبی با مساحت ۳ هزار و۷۰۰ کیلومتر مربع در ۱۰۵ کیلومتری جنوب غربی بندر عسلویه در آب های خلیج فارس قرار دارد. بنادر عسلویه و تمبک به ترتیب در ۲۷۰و۲۲۰ کیلومتری جنوب شرقی بوشهر به عنوان منطقه ساحلی برای ایجاد تاسیسات خشکی و توسعه مرحله ای این میدان انتخاب شده اند. این میدان بالغ بر ۱۴ میلیون متر مکعب گاز را به همراه ۱۸ میلیارد بشکه میعانات گازی در لایه های مختلف خود جای داده است.
در تاسیسات پالایشگاهی فاز ۱۵و۱۶ پارس جنوبی نحوه انتقال گاز و میعانات گازی از سکوهای دریایی به پالایشگاه به صورت ۳ فاز می باشد. تاسیسات دریایی شامل دو سکوی سه چاهی برای حفر ۲۰حلقه چاه توسعه ای،۲ رشته خط لوله زیر دریایی۳۲اینچ و دو رشته خط لوله ۵/۴اینچ جهت انتقال مخلوط مونو اتیلن گلایکول وآمین از ساحل به سکوها می باشد که هر یک بطول ۱۰۵ کیلومتر میباشند.
تاسیسات پالایشگاه گازی این دو فاز شامل ۴ ردیف عملیاتی در ساحل به ظرفیت ۵۰ میلیون متر مکعب احداث شده که شامل واحدهای دریافت و جداسازی گاز و میعانات گازی، تثبیت میعانات گازی و همچنین شیرین سازی، نم زدایی، تنظیم نقطه شبنم، مرکاپتان زدایی و تراکم گازی جهت انتقال، بازیافت و انجماد گوگرد و واحد احیاء مونو اتیلن گلایکول جهت انتقال با خطوط لوله ۵/۴ به سکوها و تزریق به خطوط لوله انتقال گاز ۳۲ اینچ می باشد.
محصول گاز پالایشگاه با استفاده از خط لوله ۵۶ اینچ به خط لوله سراسری سوم انتقال گاز در منطقه کنگان ارسال می شود.
۲-مشخصات کلی فازها:
• طرح و توسعه مرحله اول (فاز ۱)
طرح توسعه فاز ۱ میدان گازی پارس جنوبی به منظور استحصال روزانه ۱۰۰۰میلیون فوت مکعب گاز طبیعی و میعانات همراه آن برنامه ریزی شده است. در این مرحله علاوه بر تولید ۲۵ میلیون متر مکعب در روز گاز تصفیه شده جهت مصارف داخلی و صادرات تولید روزانه ۴۰۰۰۰بشکه میعانات گازی و۲۰۰تن گوگرد جامد جهت صادرات نیز در نظر گرفته شده است. ساخت اجزاء این فاز به عهده شرکت ایرانی پترو پارس بوده است. تاسیسات دریایی طرح فاز ۱ در فاصله حدود ۱۰۵ کیلومتری ساحل بندر عسلویه در خلیج فارس و در نزدیکی مرز آبی ایران با قطر احداث شده است. مسئولیت حفاری این فاز بر عهده شرکت نفت و گاز پارس بوده و حفاری ۱۲ حلقه چاه از هر سکو تا بالای سنگ مخزن تا عمق نهایی ۳۷۴۵ و۳۸۷۰ متری انجام گرفته است وقرارداد پالایشگاه خشکی این مرحله با شرکت دایلم کره و سازمان گسترش صنایع ایران(Hydro) و سکوهای دریایی با مشارکت سامسونگ و صدرا امضاء شده، ضمناٌ تاسیسات جانبی پالایشگاه(Utility) شامل آب، برق، بخار به شرکت ایرانی مپنا واگذار شده است.
• طرح توسعه مراحل دوم و سوم:
اجرای مراحل دوم و سوم توسعه میدان برای استحصال ۲ هزار میلیون فوت مکعب گاز و ۸۰ هزار بشکه میعانات گازی و ۴۰۰ تن گوگرد در روز به صورت بیع متقابل در ۲۵ مهر ماه ۱۳۷۷ به کنسرسیوم توتال، گاز پروم و پتروناس واگذار شد. بهره برداری از اولین واحد این طرح در شش ماهه اول سال ۱۳۸۱برنامه ریزی شده است.
بهره برداری از میدان در ۴ مرحله انجام می شود و انتقال گاز و میعانات گازی به پالایشگاه خشکی با شرکت هیوندای از کره و قرارداد ساخت سکوهای دریایی با شرکت MPCC ابوظبی و کشتی سازی خلیج فارس، ساخت لوله ۳۲ اینچ انتقال گاز از دریا به ساحل با مشارکت لوله سازی اهواز وسالزگیتر و پوشش بتنی لوله ها و نصب آن در دریا توسط شرکت هیوندای و شرکت مهندسی و ساخت تاسیسات دریایی به عنوان پیمانکار فرعی معتقد اجرا شده است. تاسیسات دریایی این مراحل شامل دو سکوی حفاری برای حفر بیست حلقه چاه انجام شده است. ۲ رشته خط لوله زیردریایی ۳۲ اینچ و ۵/۴ اینچ هر یک به طول ۱۰۵ کیلو متر خط لوله ۵/۴ اینچ جهت انتقال منواتیلن گلایکول(MEG)از ساحل به سکوها برای تزریق در خطوط گاز و کنترل خوردگی می باشد.
• فازهای چهارم و پنجم
فازهای ۴ و ۵ این طرح به منظور تولید روزانه ۵۰ میلیون متر مکعب گاز طبیعی جهت مصارف داخلی صادرات، و همچنین تولید سالانه حدود ۰۵/۱ میلیون تن گازمایع(LPG) و تولید روزانه ۸۰ هزار بشکه میعانات گازی و ۴۰۰ تن گوگرد جهت صادرات و تولید سالانه یک میلیون تن اتان به عنوان خوراک واحدهای پتروشیمی طراحی گردیده است، عملیات اجرایی این دو فاز توسط مشارکت آنی و پتروپارس در سال ۸۰ آغاز شده است واولین مرحله بهره برداری آن در شهریور ۱۳۸۳ شروع شده است.
تاسیسات دریایی هر فاز به طور مستقل برای تولید روزانه ۱۰۰۰ میلیون فوت مکعب گاز ترش و میعانات گازی همراه طراحی شده است که این تاسیسات نیز در فاصله ۱۱۰ کیلومتری ساحل بندر عسلویه نصب گردیده است و شامل سکوهای چاهی به ظرفیت هر سکو ۱۵ چاه است.
• فازهای ۶ و۷ و۸:
با اجرای فازهای ۶ و۷ و۸ حدود ۸۰ میلیون متر مکعب گاز ترش جهت تزریق به حوزه نفتی آغاجاری و ۲/۱ میلیون تن گاز مایع (LPG) در سال جهت صادرات و ۱۲۰ هزار بشکه میعانات گازی در روز جهت صادرات تولید خواهد شد. عملیات اجرایی این ۳ فاز نیز توسط شرکت پتروپارس آغاز گردیده است.
• فازهای ۹ و۱۰:
در طراحی این دو فاز نیز مانند فازهای ۴ و ۵ تولید روزانه ۵۰ میلیون متر مکعب گاز طبیعی جهت مصارف داخلی و صادرات و ۸۰ هزار بشکه میعانات گازی و ۴۰۰ تن گوگرد جهت صادرات و تولید سالانه یک میلیون تن اتان جهت مصرف در مجتمع های پتروشیمی و ۰۵/۱ میلیون تن گاز مایع (LPG) در نظر گرفته شده است.
• فازهای ۱۱ و ۱۲:
اجرای این دو فاز به منظور تولید روزانه ۵۵ میلیون متر مکعب گاز ترش جهت خوراک واحدهای تصفیه و مایع سازی گاز (LNG) و ۸۰ هزار بشکه میعانات گازی جهت صادرات برنامه ریزی شده است.
• فازهای ۱۳ و ۱۴:
علاه بر فازهای فوق، اجزای فازهای ۱۳ و ۱۴ نیز به منظور تولید روزانه ۱۴۰۰ میلیون فوت مکعب (LNG) و ۷۰۰ میلیون فوت مکعب(GTL) برنامه ریزی شده است.
۳- طرح های جانبی تاسیسات زیربنایی
اسکله صادراتی – تدارکاتی، فرودگاه، جاده سازی، آب رسانی به منطقه و اسکان شاغلین از طرح های جانبی تاسیسات زیر بنایی طرح توسعه میدان گاز پارس جنوبی است.
۴- فازهای ۱۵ و ۱۶
واحد ۱۰۰: تاسیسات دریافت (Reception facility)
خوراک ورودی با پالایشگاه که از طریق ۲ خط لوله ۳۲ اینچی منتقل می شود در ابتدا وارد واحد ۱۰۰ میشود.